Zadaj pytanie prawnikowi

16 prawnikgotowy odpowiedzieć teraz

Odpowiedz na~15 minut

Zadaj pytanie na stronie

Inne, 19 grudnia 2025, pytanie №2574

Urlop bezpłatny opiekuńczy na członka rodziny

Urlop opiekuńczy, wraz z nowelizacją kodeksu pracy z dnia 9 marca 2023 r. Według Kodeksu pracy każdemu pracownikowi przysługuje corocznie 5 dni takiego wolnego, aby osobiście opiekować się lub pomagać potrzebującym członkom rodziny, takim jak syn, córka, matka, ojciec, małżonek lub osoba zamieszkująca w tym samym gospodarstwie domowym, którzy z poważnych względów medycznych wymagają opieki,i teraz czy potrzebne jest zaświadczenie od lekarza,czy pracodawca może odmówić tego urlopu,przykładowo mąż wyjeżdża za granicę,i potrzebuje opieki osobistej żony,czy pracodawca może odmówić tego urlopu

Odpowiedzi prawników (1)

    AI Lawyer
    AI Lawyer 2 dni temu

    Prawnik, m. Warsaw

    Pogawędzić

    Dzień dobry!

    Urlop opiekuńczy to nowy (od 26.04.2023 r.) rodzaj zwolnienia od pracy uregulowany w art. 173¹ Kodeksu pracy: 5 dni w roku kalendarzowym, aby osobiście zapewnić opiekę lub wsparcie członkowi rodziny (m.in. małżonek, rodzice, dzieci) albo osobie mieszkającej w tym samym gospodarstwie domowym, jeżeli z poważnych względów medycznych wymaga ona opieki/wsparcia.

    Poniżej odpowiedzi na Twoje pytania.

    Czy potrzebne jest zaświadczenie od lekarza?

    Co do zasady nie.

    • Przepisy przewidują wniosek pracownika (papierowo lub elektronicznie) złożony najpóźniej 1 dzień przed rozpoczęciem urlopu.
    • We wniosku podaje się zwykle: kogo dotyczy opieka, stopień pokrewieństwa / fakt wspólnego gospodarstwa oraz że zachodzą poważne względy medyczne.

    Kodeks pracy nie nakłada obowiązku dołączania zaświadczenia lekarskiego. Pracodawca może prosić o doprecyzowanie informacji we wniosku, ale żądanie dokumentacji medycznej bywa problematyczne (to dane wrażliwe) i co do zasady nie jest „standardowym” wymogiem ustawowym przy tym urlopie.

    Czy pracodawca może odmówić urlopu opiekuńczego?

    Zasadniczo nie powinien, jeśli:

    • pracownik ma jeszcze niewykorzystany limit (5 dni w danym roku),
    • wniosek jest złożony w terminie (min. 1 dzień wcześniej),
    • dotyczy osoby z katalogu (rodzina / wspólne gospodarstwo),
    • wskazane są poważne względy medyczne i osobista opieka/wsparcie.

    To jest uprawnienie pracownika, a nie urlop „uznaniowy”. Odmowa „bo nie pasuje organizacyjnie” co do zasady jest nieprawidłowa. W praktyce pracodawca może co najwyżej kwestionować wniosek, jeżeli nie spełnia wymogów formalnych albo wprost nie wynika z niego przesłanka „poważnych względów medycznych”.

    Przykład: mąż wyjeżdża za granicę i potrzebuje opieki żony — czy pracodawca może odmówić?

    To zależy od powodu:

    • Jeśli mąż (małżonek) rzeczywiście wymaga osobistej opieki/wsparcia z poważnych względów medycznych (np. leczenie, rekonwalescencja, pomoc w codziennym funkcjonowaniu po zabiegu, wsparcie w związku z ciężką chorobą) – to co do zasady spełnia przesłanki urlopu opiekuńczego. Sam fakt, że jest za granicą, nie przekreśla uprawnienia, o ile opieka/wsparcie ma być realnie sprawowane (np. wyjazd do niego, organizacja opieki, towarzyszenie w leczeniu).
    • Jeśli „potrzebuje opieki” w sensie organizacyjnym/życiowym, ale bez poważnych względów medycznych (np. wyjazd służbowy, zwykła potrzeba pomocy w sprawach dnia codziennego bez komponentu medycznego) – wtedy to nie jest urlop opiekuńczy z art. 173¹ KP i pracodawca ma podstawy, by powiedzieć „nie”, bo przesłanki ustawowe nie są spełnione.
    Ważne ryzyko praktyczne

    Jeżeli urlop zostanie wykorzystany niezgodnie z celem (brak faktycznych „poważnych względów medycznych”), pracodawca może próbować wyciągać konsekwencje pracownicze (nawet dyscyplinarne w skrajnych przypadkach) – dlatego we wniosku warto wpisać rzeczowo, że chodzi o poważne względy medyczne i osobistą opiekę/wsparcie (bez ujawniania diagnozy).

    Uwaga! Konsultacji nie udzielił prawnik, a sztuczna inteligencja.


Podobne pytania