Co mogę zrobić z zameldowanymi osobami?

Dzień dobry,

W przedstawionej sytuacji należy rozważyć kilka kwestii prawnych związanych z testamentem, prawami spadkobierców ustawowych oraz możliwością odzyskania dostępu do nieruchomości. Poniżej przedstawiam najważniejsze kroki i kwestie do rozważenia:

Testament może być podważony w sądzie na podstawie kilku przesłanek, w tym:

• Babcia sporządziła testament w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli (np. z powodu choroby psychicznej, demencji, wpływu leków).
• Testament został sporządzony pod wpływem groźby, przymusu lub w wyniku oszustwa.
• Testament nie spełnia formalnych wymogów prawnych (np. brak odpowiedniej formy, podpisu).

Aby skutecznie podważyć testament, należy zgromadzić dowody (np. dokumentacja medyczna, świadkowie, którzy potwierdzą stan zdrowia babci w czasie sporządzania testamentu). Wniosek o stwierdzenie nieważności testamentu należy złożyć do sądu po otwarciu i ogłoszeniu testamentu.

Jeżeli testament jest ważny, syn, córka oraz dzieci zmarłego syna mają prawo dochodzić zachowku. Zachowek przysługuje w wysokości:

• 1/2 wartości udziału spadkowego, który przysługiwałby im w dziedziczeniu ustawowym;
• lub 2/3 wartości udziału, jeśli są trwale niezdolni do pracy lub małoletni.

Jeśli osoba zobowiązana do zapłaty zachowku (wnuczek, który dziedziczy dom) jest niewypłacalna, wierzyciele mogą próbować dochodzić zachowku z majątku spadkowego, np. poprzez egzekucję z nieruchomości. Zachowek jest roszczeniem majątkowym, które można zabezpieczyć w postępowaniu sądowym.

Zameldowanie wnuczków nie oznacza, że są właścicielami domu. Są jedynie użytkownikami lokalu. Właścicielem domu pozostaje spadkobierca, a do czasu stwierdzenia nabycia spadku właścicielem nieruchomości formalnie pozostaje spadkobierca ustawowy lub testamentowy.

Jeśli spadkobiercy ustawowi (syn, córka, wnuki zmarłego syna) mają podejrzenia, że wnuczkowie przetrzymują w domu rzeczy należące do babci, mogą zgłosić sprawę na Policję lub do prokuratury, wskazując na możliwość przywłaszczenia rzeczy spadkowych.

Należy jak najszybciej zainicjować postępowanie spadkowe w sądzie lub u notariusza. Jeżeli wnuczkowie odmawiają odczytania testamentu, można złożyć wniosek o otwarcie i ogłoszenie testamentu w sądzie. Po otwarciu testamentu sąd rozpocznie postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku, w którym zostanie określone, kto jest spadkobiercą.

Wnuczków można wymeldować jedynie wtedy, gdy nie mają prawa do korzystania z domu (np. nie są spadkobiercami ani nie mają innego tytułu prawnego do zamieszkiwania). Decyzję w tej sprawie wydaje organ administracyjny (wójt, burmistrz, prezydent miasta). Jeśli jednak wnuczek stanie się właścicielem domu w wyniku dziedziczenia, wymeldowanie będzie niemożliwe.

• Zainicjować postępowanie spadkowe. Wniosek o otwarcie testamentu oraz o stwierdzenie nabycia spadku należy złożyć do sądu rejonowego właściwego dla ostatniego miejsca zamieszkania babci.
• Zbierać dowody na ewentualne podważenie testamentu. Dokumentacja medyczna, świadkowie.
• Skonsultować się z adwokatem. W sprawach testamentowych i spadkowych wsparcie prawnika jest bardzo pomocne.
• Pilnować terminu przedawnienia zachowku. Roszczenie o zachowek przedawnia się po 5 latach od otwarcia testamentu.

Jeśli obawy dotyczące wypłacalności wnuczka są uzasadnione, można rozważyć alternatywne zabezpieczenie roszczenia o zachowek (np. wpis w księdze wieczystej nieruchomości).

Uwaga! Konsultacji nie udzielił prawnik, a sztuczna inteligencja.