Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia
Art. 54. CzynnośCI wyjaśniające

§ 1. W celu ustalenia, czy istnieją podstawy do wystąpienia z wnioskiem o ukaranie oraz zebrania danych niezbędnych do sporządzenia takiego wniosku, Policja z urzędu przeprowadza czynności wyjaśniające. Czynności te w miarę możności należy podjąć w miejscu popełnienia czynu bezpośrednio po jego ujawnieniu. Powinny one być zakończone w ciągu miesiąca od ich podjęcia.

§ 2. Jeżeli czynności wyjaśniające nie dostarczyły podstaw do wniesienia wniosku o ukaranie, zawiadamia się o tym ujawnionych pokrzywdzonych oraz osobę, o której mowa w art. 56a zażalenie na niewniesienie wniosku o ukaranie, wskazując przyczynę niewniesienia wniosku o ukaranie. Zawiadamiając pokrzywdzonego, poucza się go także o prawie, o którym mowa w art. 27 uprawnienia pokrzywdzonego § 2, oraz o możliwości zaznajomienia się z materiałem dowodowym uzyskanym w toku czynności wyjaśniających oraz sporządzania odpisów i kopii. Na wniosek pokrzywdzonego lub jego pełnomocnika wydaje się odpłatnie kopie i uwierzytelnione odpisy tych materiałów; do odpłatności za wydawanie kopii i uwierzytelnionych odpisów stosuje się odpowiednio przepisy wydane na podstawie art. 156 udostępnianie akt sprawy § 6 Kodeksu postępowania karnego.

§ 3. Jeżeli okoliczności czynu nie budzą wątpliwości, utrwalenie czynności wyjaśniających można ograniczyć do sporządzenia notatki urzędowej, zawierającej ustalenia niezbędne do sporządzenia wniosku o ukaranie. Notatka powinna zawierać wskazanie rodzaju czynności, czasu i miejsca oraz osób uczestniczących, a także krótki opis przebiegu czynności i podpis osoby, która sporządziła notatkę.

§ 4. Jeżeli okoliczności czynu budzą wątpliwości, dla realizacji celu określonego w § 1 można, z urzędu lub na wniosek pokrzywdzonego albo osoby, o której mowa w § 5 i 6, przeprowadzić odpowiedni dowód. Utrwalenie takiej czynności następuje w formie protokołu.

§ 5. W stosunku do osoby podejrzanej o popełnienie wykroczenia stosuje się odpowiednio przepisy art. 74 prawa i obowiązki oskarżonego § 3 i 3a i art. 308 dochodzenie w niezbędnym zakresie § 1 Kodeksu postępowania karnego.

§ 6. Należy niezwłocznie przesłuchać osobę, co do której istnieje uzasadniona podstawa do sporządzenia przeciwko niej wniosku o ukaranie. Osoba taka ma prawo odmówić złożenia wyjaśnień oraz zgłosić wnioski dowodowe, o czym należy ją pouczyć. Przesłuchanie tej osoby zaczyna się od powiadomienia jej o treści zarzutu wpisanego do protokołu przesłuchania; przepis § 4 zdanie drugie stosuje się.

§ 6a. Osoba przesłuchana w trybie określonym w § 6 ma obowiązek informowania organu prowadzącego czynności wyjaśniające o każdej zmianie miejsca swego zamieszkania lub pobytu trwającego dłużej niż 7 dni oraz stawienia się na wezwanie tego organu pod rygorem zatrzymania i przymusowego doprowadzenia, o czym należy ją pouczyć przy przesłuchaniu, odnotowując to w protokole tej czynności.

§ 7. Od przesłuchania osoby, o której mowa w § 6, można odstąpić, jeżeli byłoby ono połączone ze znacznymi trudnościami; osoba ta może nadesłać wyjaśnienia do właściwego organu w terminie 7 dni od odstąpienia od przesłuchania, o czym należy ją pouczyć. Odstąpienie od przesłuchania oraz pouczenie dokumentuje się notatką urzędową.

§ 8. Przepis art. 213 ustalanie tożsamości oskarżonego § 1 Kodeksu postępowania karnego stosuje się odpowiednio.

§ 9. W ramach czynności wyjaśniających organ je prowadzący może, z inicjatywy lub za zgodą osoby określonej w § 6 i pokrzywdzonego, skierować sprawę do instytucji lub osoby do tego uprawnionej w celu przeprowadzenia mediacji. Przepis art. 23a postępowanie mediacyjne Kodeksu postępowania karnego stosuje się odpowiednio.

§ 10. W toku czynności wyjaśniających w sprawach o wykroczenia określone w art. 119 kradzież lub przywłaszczenie cudzej rzeczy ruchomej § 1, art. 120 wyrąb drzewa w lesie w celu przywłaszczenia albo kradzież lub przywłaszczenie drzewa z lasu § 1, art. 122 paserstwo § 1 i 2 oraz art. 124 umyślne niszczenie lub uszkadzanie cudzej rzeczy § 1 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń (Dz. U. z 2021 r. poz. 2008, 2052, 2269 i 2328) organ prowadzący uzyskuje ze zbioru danych dotyczącego sprawców wykroczeń, o którym mowa w art. 20f pobieranie, uzyskiwanie, gromadzenie i przetwarzanie informacji o sprawcach wykroczeń ust. 4 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2021 r. poz. 1882, 2333, 2447 i 2448 oraz z 2022 r. poz. 655), informacje o wcześniejszym popełnieniu tego rodzaju wykroczeń przez osobę, o której mowa w § 6.

Struktura Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia

Dział I. Zasady ogólne

Art. 1. Przepisy regulujące postępowanie w sprawach o wykroczenia

Art. 2. Rodzaje postępowania w sprawach o wykroczenia

Art. 3. Zawiadomienie o stwierdzonych przez sąD uchybieniach w czynnościach instytucji

Art. 4. Prawo do obrony

Art. 5. Negatywne przesłanki procesowe

Art. 6. żądanie ścigania

Art. 7. Zadania policji I innych organów w postępowaniu w sprawach o wykroczenia

Art. 8. Odesłanie do przepisów kodeksu postępowania karnego

Dział II. SąD

Rozdział 1. Właściwość I skład sądu

Art. 9. Właściwość sądu rejonowego

Art. 10. Właściwość wojskowych sąDów garnizonowych

Art. 11. Ustalanie właściwośCI sądu

Art. 12. Rozstrzyganie sporów o właściwość MIędzy sądami

Art. 13. Skład sądu orzekającego w pierwszej instancji

Art. 14. Sądy odwoławcze w sprawach o wykroczenia

Art. 15. Właściwość funkcjonalna sądu apelacyjnego I sądu najwyższego

Rozdział 2. Wyłączenie sędziego

Art. 16. Wyłączenie sędziego I referendarza sądowego

Dział III. Strony, obrońcy I pełnomocnicy

Rozdział 3. Oskarżyciel publiczny

Art. 17. Oskarżyciel publiczny

Art. 18. Uprawnienia prokuratora

Art. 18a. Obowiązek udziału w rozprawie oskarżyciela publicznego

Art. 19. Odpowiednie stosowanie do oskarżyciela publicznego przepisów kodeksu postępowania karnego

Rozdział 4. Obwiniony I jego obrońca

Art. 20. Prawa I obowiązki obwinionego

Art. 21. Przesłanki obrony obligatoryjnej

Art. 22. Przesłanki wyznaczenia obrońcy z urzędu

Art. 23. Wyznaczanie obrońcy z urzędu

Art. 24. Obrońca w sprawach o wykroczenia

Rozdział 5. Pokrzywdzony, oskarżyciel posiłkowy I pełnomocnicy

Art. 25. Pokrzywdzony w sprawach o wykroczenia

Art. 26. Zawiadomienie pokrzywdzonego o przesłaniu wniosku o ukaranie I pouczenie o uprawnieniach

Art. 27. Uprawnienia pokrzywdzonego

Art. 28. Odstąpienie oskarżyciela posiłkowego od oskarżenia

Art. 29. Niestawiennictwo pokrzywdzonego I oskarżyciela posiłkowego na rozprawę lub posiedzenie

Art. 30. Pełnomocnik pokrzywdzonego I oskarżyciela posiłkowego

Art. 31. śmierć oskarżyciela posiłkowego w toku postępowania

Dział IV. CzynnośCI procesowe

Art. 32. Rodzaje I forma rozstrzygnięć w sprawach o wykroczenia oraz właściwość organów w tych sprawach

Art. 33. Uczestnictwo stron w posiedzeniu

Art. 34. Podstawa orzeczenia

Art. 35. Doręczanie wyroku I jego uzasadnienia

Art. 36. Uzasadnianie orzeczeń

Art. 37. Protokoły

Art. 37a. Delegacja ustawowa

Art. 37b. Udostępnianie zapisu Dźwięku lub obrazu I Dźwięku

Art. 38. Odesłanie do przepisów kodeksu postępowania karnego

Dział V. Dowody

Rozdział 6. Przepisy ogólne

Art. 39. Zasady przeprowadzania dowodów

Art. 40. Oświadczenia pisemne

Rozdział 7. Przeprowadzenie poszczególnych dowodów. Przeszukanie

Art. 41. DowóD z zeznań świadka

Art. 42. Biegły, specjalista I tłumacz

Art. 43. Oględziny I eksperyment procesowy

Art. 44. Przeszukanie

Dział VI. środki przymusu

Rozdział 8. Zatrzymanie

Art. 45. Przesłanki zatrzymania osoby przez policję

Art. 46. Tryb I zasady zatrzymania osoby

Art. 47. Zażalenie na zatrzymanie

Rozdział 9. Zabezpieczenie I zajęcie przedmiotów

Art. 48. Tymczasowe zabezpieczenie I zajęcie przedmiotów

Rozdział 10. Kary porządkowe I pozostałe środki przymusu

Art. 49. Kara porządkowa

Art. 50. Przymusowe doprowadzenie świadka I odebranie przedmiotu oględzin lub dowodu rzeczowego

Art. 51. Właściwość sądu w sprawach stosowania środków przymusu

Art. 53. Ustalanie miejsca pobytu podejrzanego

Dział VII. CzynnośCI wyjaśniające

Art. 54. CzynnośCI wyjaśniające

Art. 55. CzynnośCI wyjaśniające w celu uzupełnienia lub sprawdzenia faktów podanych we wniosku o ukaranie

Art. 56. Podmioty uprawnione do przeprowadzenia czynnośCI wyjaśniających

Art. 56a. Zażalenie na niewniesienie wniosku o ukaranie

Dział VIII. Postępowanie zwyczajne

Rozdział 11. Wszczęcie postępowania. Orzekanie przed rozprawą

Art. 57. Wniosek o ukaranie

Art. 58. Wniosek o skazanie bez przeprowadzania rozprawy

Art. 59. CzynnośCI prezesa sądu po otrzymaniu wniosku o ukaranie

Art. 60. Przesłanki skierowania sprawy na posiedzenie

Art. 61. Przesłanki odmowy wszczęcia postępowania lub umorzenia postępowania wszczętego

Art. 62. Stwierdzenie okolicznośCI wyłączających orzekanie

Art. 63. Skazanie obwinionego bez rozprawy na wniosek oskarżyciela publicznego

Art. 64. Skazanie bez rozprawy na wniosek obwinionego

Rozdział 12. Przygotowanie do rozprawy

Art. 65. Przesłanki skierowania sprawy na rozprawę

Art. 66. Podmioty zwolnione z obowiązku składania zeznań I występowania w charakterze biegłego

Art. 67. Zawiadomienie o terminie pierwszej rozprawy lub posiedzenia

Art. 68. Przesłanki stosowania pomocy prawnej

Art. 69. Odpowiednie stosowanie do przygotowania do rozprawy przepisów kodeksu postępowania karnego

Rozdział 13. Rozprawa

Art. 70. Zasada ustnośCI I jawnośCI rozprawy

Art. 71. Rozpoczęcie rozprawy

Art. 72. Rozpoczęcie przewodu sądowego

Art. 73. Termin do złożenia wniosku o skazanie bez rozprawy

Art. 74. Odmowa składania wyjaśnień przez obwinionego

Art. 75. Odczytywanie zeznań świadka

Art. 75a. Odczytanie wyjaśnień lub zeznań złożonych na rozprawie

Art. 76. Odczytywanie protokołów z czynnośCI I innych dokumentów

Art. 77. Zadawanie pytań obwinionemu, świadkom I biegłym

Art. 78. Wypowiedzenie stosunku obrończego

Art. 79. Przerwa w rozprawie I odroczenie rozprawy

Art. 80. Prowadzenie rozprawy przerwanej lub odroczonej

Art. 81. Odpowiednie stosowanie do rozprawy przepisów kodeksu postępowania karnego

Art. 82. Wyrok

Art. 83. Niedoręczenie obwinionemu wyroku zaocznego jako przesłanka umorzenia postępowania

Art. 84. Postanowienie uzupełniające wyrok

Rozdział 14. Postępowanie w sprawach osób podlegających orzecznictwu sąDów wojskowych

Art. 85. Wniosek o ukaranie w postępowaniu przed sądem wojskowym, uprawnienia żandarmerii wojskowej

Art. 86. Zawiadomienie o wykroczeniu podlegającym orzecznictwu sąDów wojskowych

Art. 86a. ściganie wykroczenia popełnionego przez żołnierza w czynnej służbie wojskowej

Art. 87. Uprawnienie do przekazania sprawy właściwemu dowódcy

Art. 88. Pokrzywdzony w charakterze oskarżyciela posiłkowego przed sądem wojskowym

Dział IX. Postępowania szczególne

Rozdział 15. Postępowanie przyspieszone

Art. 89. Odpowiednie stosowanie do postępowania przyspieszonego przepisów o postępowaniu zwyczajnym

Art. 90. Przesłanki stosowania postępowania przyspieszonego

Art. 91. Zatrzymanie sprawcy na gorącym uczynku

Art. 92. Zasady postępowania przyspieszonego, zmiana trybu na zwyczajny

Art. 92a. Postępowanie przyspieszone przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających przeprowadzenie czynnośCI procesowych na odległość

Rozdział 16. Postępowanie nakazowe

Art. 93. Przesłanki postępowania nakazowego

Art. 94. Wyrok nakazowy

Rozdział 17. Postępowanie mandatowe

Art. 95. Podmioty uprawnione do prowadzenia postępowania mandatowego

Art. 96. Wysokość grzywny w postępowaniu mandatowym

Art. 97. Nałożenie grzywny w drodze mandatu przez uprawnionego funkcjonariusza

Art. 98. Rodzaje mandatów karnych

Art. 99. Odmowa przyjęcia mandatu karnego lub nieuiszczenie grzywny nałożonej mandatem zaocznym

Art. 100. Właściwość organów w sprawach poboru należnośCI z grzywien w drodze mandatu karnego

Art. 101. Uchylenie prawomocnego mandatu karnego

Art. 102. Nadzór nad postępowaniem mandatowym

Art. 102a. Zlecenia płatnicze z tytułu grzywien nałożonych w drodze mandatu karnego

Dział X. środki odwoławcze

Art. 103. środki odwoławcze

Art. 104. Bezwzględne przyczyny odwoławcze

Art. 105. Termin I tryb wnoszenia apelacji

Art. 106. Udział stron w postępowaniu odwoławczym

Art. 106a. Przeprowadzenie dowodu w postępowaniu odwoławczym

Art. 107. Uzasadnienie wyroku sądu odwoławczego

Art. 108. Termin I tryb wnoszenia zażalenia

Art. 109. Postępowanie odwoławcze

Dział XI. Nadzwyczajne środki zaskarżenia

Rozdział 18. Kasacja

Art. 110. Kasacja w sprawach o wykroczenia

Art. 111. Przesłanki kasacji

Art. 112. Postępowanie w przedmiocie kasacji

Rozdział 19. Wznowienie postępowania

Art. 113. Wznowienie postępowania prawomocnie zakończonego

Dział XII. Postępowanie po uprawomocnieniu się orzeczenia

Rozdział 20. Odszkodowanie za niesłuszne ukaranie lub zatrzymanie

Art. 114. Odszkodowanie I zadośćuczynienie za niesłuszne ukaranie lub zatrzymanie

Art. 115. Roszczenie o odszkodowanie I zadośćuczynienie za niesłuszne ukaranie lub zatrzymanie

Art. 116. Odesłanie do przepisów kodeksu postępowania karnego

Dział xiia. Postępowanie w sprawach ze stosunków MIędzynarodowych

Rozdział 20a. Wystąpienie do państwa członkowskiego unii europejskiej o wykonanie postanowienia o zatrzymaniu dowodów lub mającego na celu zabezpieczenie mienia oraz wykonanie orzeczenia sądu lub innego organu państwa członkowskiego unii europejskiej o zatrzymaniu dowodów lub mającego na celu zabezpieczenie mienia

Art. 116a. Wystąpienie do państwa ue o zatrzymanie dowodów lub zabezpieczenie mienia

Rozdział 20b wystąpienie do państwa członkowskiego unii europejskiej o wykonanie grzywny, środków karnych w postaci nawiązki lub obowiązku naprawienia szkody lub też orzeczenia zasądzającego koszty postępowania oraz wykonanie orzeczenia sądu lub innego organu państwa członkowskiego unii europejskiej o karach o charakterze pieniężnym

Art. 116b. Wystąpienie do państwa ue o wykonanie grzywny, środków karnych lub orzeczenia o karach o charakterze pieniężnym

Rozdział 20c. Wystąpienie do państwa członkowskiego unii europejskiej o przeprowadzenie dowodu na podstawie europejskiego nakazu dochodzeniowego oraz wykonanie europejskiego nakazu dochodzeniowego wydanego w innym państwie członkowskim unii europejskiej

Art. 116c. Wystąpienie do państwa ue o przeprowadzenie dowodu na podstawie europejskiego nakazu dochodzeniowego lub jego wykonania

Dział XIII. Koszty postępowania

Art. 117. Zasady ponoszenia kosztów wydatków w toku postępowania

Art. 118. Zryczałtowany charakter wydatków postępowania wykładanych przez skarb państwa lub jednostkę samorządu terytorialnego

Art. 119. Zasady ponoszenia kosztów postępowania

Art. 120. Zażalenie na postanowienie organu prowadzącego czynnośCI wyjaśniające w przedmiocie kosztów

Art. 121. Odesłanie do przepisów kodeksu postępowania karnego