1. Skarb Państwa odpowiada za szkody wyrządzone przez: 1) żubry - w uprawach, płodach rolnych lub w gospodarstwie leśnym;
(Z dniem 30.07.2014 r. art. 126 skutki prawne objęcia ochroną zwierząt ust. 1 pkt 1, w części obejmującej wyrazy „w uprawach, płodach rolnych lub w gospodarstwie leśnym” - utracił moc na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 21.07.2014 r. (Dz. U. 2014.1002)2) wilki - w pogłowiu zwierząt gospodarskich;
(Z dniem 30.07.2014 r. art. 126 skutki prawne objęcia ochroną zwierząt ust. 1 pkt 2, w części obejmującej wyrazy „w pogłowiu zwierząt gospodarskich” - utracił moc na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 21.07.2014 r. (Dz. U. 2014.1002)3) rysie - w pogłowiu zwierząt gospodarskich;
(Z dniem 30.07.2014 r. art. 126 skutki prawne objęcia ochroną zwierząt ust. 1 pkt 3, w części obejmującej wyrazy „w pogłowiu zwierząt gospodarskich” - utracił moc na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 21.07.2014 r. (Dz. U. 2014.1002) 4) niedźwiedzie - w pasiekach, w pogłowiu zwierząt gospodarskich oraz w uprawach rolnych;
(Z dniem 30.07.2014 r. art. 126 skutki prawne objęcia ochroną zwierząt ust. 1 pkt 4, w części obejmującej wyrazy „w pasiekach, w pogłowiu zwierząt gospodarskich oraz w uprawach rolnych” - utracił moc na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 21.07.2014 r. (Dz. U. 2014.1002)
5) bobry - w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim.
(Z dniem 26.07.2013 r. art. 126 skutki prawne objęcia ochroną zwierząt ust. 1 pkt 5 utracił moc w zakresie, w jakim ogranicza odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkody wyrządzone przez bobry wyłącznie do szkód powstałych w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim - utracił moc na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z z 03.07.2013 r., sygn. akt P 49/11 (Dz.U. 2013.842)2. Odpowiedzialność, o której mowa w ust. 1, nie obejmuje utraconych korzyści.
3. Oględzin i szacowania szkód, o których mowa w ust. 1, a także ustalania wysokości odszkodowania i jego wypłaty, dokonuje regionalny dyrektor ochrony środowiska, a na obszarze parku narodowego dyrektor tego parku.
4. Właściciele lub użytkownicy gospodarstw rolnych i leśnych mogą współdziałać z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska, a na obszarze parku narodowego - z dyrektorem tego parku, w zakresie sposobów zabezpieczania upraw i płodów rolnych, lasów oraz zwierząt gospodarskich przed szkodami powodowanymi przez zwierzęta, o których mowa w ust. 1.
(Z dniem 30.07.2014 r. art. 126 skutki prawne objęcia ochroną zwierząt ust. 4, w zakresie, w jakim ogranicza grono podmiotów, które mogą współdziałać z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska, a na obszarze parku narodowego – z dyrektorem tego parku, co do sposobów zabezpieczania przed szkodami powodowanymi przez zwierzęta, o których mowa w ust. 1, do właścicieli lub użytkowników gospodarstw rolnych i leśnych oraz w zakresie, w jakim ogranicza mienie, które podlega zabezpieczeniu -- utracił moc na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z z 03.07.2013 r., sygn. akt P 49/11 (Dz.U. 2013.842)5. Współdziałanie, o którym mowa w ust. 4, może obejmować budowę urządzeń lub wykonanie zabiegów zapobiegających szkodom, finansowane z budżetu właściwego miejscowo dyrektora parku narodowego lub regionalnego dyrektora ochrony środowiska, w ramach zawartych umów cywilnoprawnych.6. Odszkodowanie nie przysługuje: 1) osobom, którym przydzielono grunty stanowiące własność Skarbu Państwa;
2) jeżeli poszkodowany:
a) nie dokonał sprzętu upraw lub płodów rolnych w ciągu 14 dni od zakończenia zbiorów tego gatunku roślin w danym regionie,
b) nie wyraził zgody na budowę przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska lub dyrektora parku narodowego urządzeń lub wykonanie zabiegów zapobiegających szkodom; 3) za szkody:
a) powstałe w mieniu Skarbu Państwa, z wyłączeniem mienia oddanego do gospodarczego korzystania na podstawie Kodeksu cywilnego,
b) nieprzekraczające w ciągu roku wartości 100 kg żyta w przeliczeniu na jeden hektar uprawy,
c) w uprawach rolnych założonych z naruszeniem powszechnie stosowanych wymogów agrotechnicznych,
d) wyrządzone przez wilki, niedźwiedzie lub rysie w pogłowiu zwierząt gospodarskich pozostawionych, w okresie od zachodu do wschodu słońca, bez bezpośredniej opieki.7. Szkody wyrządzone przez zwierzęta łowne, występujące w parkach narodowych, strefach ochronnych zwierząt łownych oraz w rezerwatach przyrody szacuje się oraz dokonuje wypłaty odszkodowań według zasad określonych w rozdziale 9 ustawy z dnia 13 października 1995 r. - Prawo łowieckie.
8. Szacowanie szkód wyrządzonych przez zwierzęta łowne w strefie ochronnej zwierząt łownych należy do zadań Służby Parku Narodowego, a w rezerwatach przyrody - do sprawującego nadzór nad rezerwatem.
9. Odszkodowania za szkody spowodowane przez zwierzęta łowne w parku narodowym oraz strefie ochronnej zwierząt łownych są pokrywane ze środków parku narodowego, a za szkody spowodowane w rezerwatach przyrody - ze środków regionalnej dyrekcji ochrony środowiska.
10. W sprawach spornych dotyczących wysokości odszkodowań za szkody wyrządzone przez zwierzęta, o których mowa w ust. 1, orzekają sądy powszechne.
11. Minister właściwy do spraw środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa i ministrem właściwym do spraw rybołówstwa określi, w drodze rozporządzenia, tryb postępowania przy szacowaniu szkód oraz sposób wypłaty odszkodowań za szkody, o których mowa w ust. 1, a także wzory dokumentów dotyczących szacowania szkód i wyliczania odszkodowań oraz terminy zgłoszenia i szacowania szkody, kierując się potrzebą dokonywania oceny rzeczywistej szkody oraz przyjęcia wysokości wyceny szkody według cen rynkowych.
12. Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, inne niż wymienione w ust. 1 gatunki zwierząt chronionych wyrządzających szkody, za które odpowiada Skarb Państwa, kierując się potrzebą utrzymania ochrony gatunkowej zwierząt zagrożonych wyginięciem i wyrządzających szkody w gospodarce człowieka.
Struktura Ustawa o ochronie przyrody
Art. 1. Zakres regulacji ustawy
Art. 2. Ustawowe pojęcie ochrony przyrody
Art. 3. Realizacja celów ochrony przyrody
Art. 4. Organy I podmioty obowiązane do dbałośCI o przyrodę I jej ochrony
Art. 4a. Objaśnienie ustawowego pojęcia „wspólnota”
Art. 5. Objaśnienie pojęć ustawowych
Rozdział 2. Formy ochrony przyrody
Art. 6. Formy ochrony przyrody
Art. 7. Utworzenie lub powiększenie obszaru parku narodowego lub rezerwatu przyrody
Art. 8a. Park narodowy jako państwowa osoba prawna
Art. 8b. Zadania parku narodowego
Art. 8c. Dyrektor jako organ parku
Art. 8d. Zadania dyrektora parku
Art. 8e. Zadania I kompetencje dyrektora parku
Art. 8g. Samodzielna gospodarka parku
Art. 9. Nadzór nad parkami narodowymi
Art. 10. Określenie, zmiana granic lub likwidacja parku narodowego
Art. 10a. Zawarcie przez park narodowy umowy dotyczącej rozporządzania nieruchomościami
Art. 10b. Bezprzetargowy tryb zawarcia umowy
Art. 10c. Uprawnienia dyrektora w zakresie przetargu
Art. 10e. Ogłoszenie o przetargu
Art. 10f. Zakończenie przetargu
Art. 10g. Zawiadomienie nabywcy nieruchomośCI
Art. 10h. Rozporządzenie w sprawie przetargu
Art. 11. Otulina parku narodowego
Art. 12. Udostępnianie obszaru parku narodowego
Art. 14. Rozporządzenie w sprawie rezerwatów przyrody
Art. 15. Zakazy obowiązujące w parkach narodowych I rezerwatach przyrody
Art. 17. Zakazy na obszarze parku krajobrazowego
Art. 18. Plany ochrony parków narodowych, rezerwatów przyrody I parków krajobrazowych
Art. 20. Plan ochrony dla parku narodowego, rezerwatu przyrody I parku krajobrazowego
Art. 22. Zadania ochronne dla parku narodowego lub rezerwatu przyrody
Art. 23. Obszar chronionego krajobrazu
Art. 23a. Uchwały sejmiku województwa dotyczące obszaru chronionego krajobrazu
Art. 24. Zakazy na obszarze chronionego krajobrazu
Art. 25. Sieć obszarów natura 2000
Art. 27. Projekt listy obszarów natura 2000
Art. 28. Projekt planu zadań ochronnych dla obszaru natura 2000
Art. 29. Plan ochrony dla obszaru natura 2000
Art. 31. Ocena realizacji celów ochrony obszaru natura 2000
Art. 32. Nadzór nad funkcjonowaniem obszarów natura 2000
Art. 34. Zezwolenie na realizację przedsięwzięć o negatywnym oddziaływaniu na obszar natura 2000
Art. 35. Kompensacja przyrodnicza
Art. 35a. Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach lub uzgodnienie
Art. 36. Działalność gospodarcza, rolna, leśna, łowiecka I rybacka na obszarach natura 2000
Art. 37a. Określenie działań zapobiegawczych lub naprawczych dla obszaru natura 2000
Art. 37c. Odpowiedzialność za działania o negatywnym oddziaływaniu na obszar natura 2000
Art. 37d. Informacja o zakończeniu badań zapobiegawczych lub naprawczych dla obszaru natura 2000
Art. 38. Raporty I notyfikacje I opinie dotyczące obszarów natura 2000
Art. 39. Finansowanie kosztów wdrożenia I funkcjonowania sieci obszarów natura 2000
Art. 41. Stanowiska dokumentacyjne
Art. 43. Zespoły przyrodniczo-krajobrazowe
Art. 44. Uchwała o ustanowieniu formy ochrony przyrody
Art. 45a. Koordynacja funkcjonowania form ochrony przyrody
Art. 47. Ochrona ex situ gatunków zagrożonych wyginięciem
Art. 48. Rozporządzenie w sprawie roślin objętych ochroną gatunkową
Art. 49. Rozporządzenie w sprawie zwierząt objętych ochroną gatunkową
Art. 50. Rozporządzenie w sprawie grzybów objętych ochroną gatunkową
Art. 51. Zakazy dotyczące dziko występujących roślin I grzybów objętych ochroną gatunkową
Art. 52. Zakazy dotyczące dziko występujących zwierząt objętych ochroną gatunkową
Art. 52a. Zasady gospodarki rybackiej
Art. 52b. Wymagania dobrej praktyki w zakresie gospodarki leśnej
Art. 55. Rozporządzenie w sprawie obrączkowania ptaków
Art. 56. Zezwolenia na pozyskiwanie roślin, zwierząt I grzybów w lasach
Art. 56a. Zezwolenie regionalnego dyrektora ochrony środowiska
Art. 57. Programy ochrony zagrożonych wyginięciem gatunków roślin, zwierząt I grzybów
Art. 58. Informacje o przypadkowym schwytaniu lub zabiciu zwierząt objętych ochroną ścisłą
Art. 59. Obowiązek inicjowania I wspierania badań naukowych
Art. 60a. Stwierdzone lub przewidywane zmiany w środowisku
Art. 67. Zezwolenie na utworzenie I prowadzenie ogrodu botanicznego lub zoologicznego
Art. 70. Rozporządzenie w sprawie hodowli I utrzymywania zwierząt w ogrodzie zoologicznym
Art. 71. Zwierzęta hodowane I utrzymywane w ogrodach zoologicznych
Art. 72. Zwierzęta sprowadzane do ogrodów zoologicznych
Art. 73. Zakaz posiadania, sprowadzania I obrotu zwierzętami gatunków niebezpiecznych
Art. 75. Zezwolenie na utworzenie I prowadzenie ośrodka rehabilitacji zwierząt
Art. 76. Warunki leczenia I rehabilitacji zwierząt w ośrodku
Art. 76a. Zezwolenie na utworzenie I prowadzenie azylu dla zwierząt
Art. 76b. Obowiązki podmiotu posiadającego zezwolenie na utworzenie I prowadzenie azylu dla zwierząt
Art. 76c. Zakaz rozmnażania I przesłanki uśmiercania zwierząt przetrzymywanych w azylu dla zwierząt
Rozdział 4. Ochrona terenów zieleni I zadrzewień
Art. 78. Obowiązek rady gminy w zakresie utrzymywania terenów zielonych I zadrzewienia
Art. 80. Rozporządzenie w sprawie zakładania zadrzewień w granicach pasa drogowego
Art. 81. Warunki uznania terenu za park gminny
Art. 83. Usuwanie drzew lub krzewów z terenu nieruchomośCI
Art. 83a. Tryb wydania zezwolenia na usunięcie drzewa lub krzewu
Art. 83b. Wniosek o wydanie zezwolenia na usunięcie drzewa lub krzewu
Art. 83c. CzynnośCI organu w postępowaniu o wydanie zezwolenia na usunięcie drzewa lub krzewu
Art. 83d. Zezwolenie na usunięcie drzewa lub krzewu
Art. 83e. Odszkodowanie dla właściciela nieruchomośCI za usunięcie drzewa lub krzewu
Art. 83f. Wyłączenie stosowania przepisów ustawy
Art. 84. Opłaty za usunięcie drzew lub krzewów z nieruchomośCI
Art. 85. Stawki opłat za usunięcie drzewa lub krzewu
Art. 86. Wyłączenie obowiązku opłaty za usunięcie drzew I krzewów
Art. 87. Uiszczanie opłaty za usunięcie drzew lub krzewów
Art. 87a. Wykonywanie prac w obrębie drzewa lub krzewu
Art. 87b. Stosowanie środków chemicznych w miejscach publicznych
Art. 88. Administracyjna kara pieniężna
Art. 89. Wysokość administracyjnej kary pieniężnej
Rozdział 5. Organy ochrony przyrody
Art. 91. Kompensacja przyrodnicza
Art. 92. Główny konserwator przyrody
Art. 94. Dyrektor parku narodowego I organ wyższego stopnia
Art. 95. Organy opiniodawczo-doradcze w zakresie ochrony przyrody
Art. 96. Państwowa rada ochrony przyrody
Art. 97. Regionalna rada ochrony przyrody
Art. 98. Rada naukowa parku narodowego
Art. 99. Rada parku krajobrazowego lub rada zespołu parków krajobrazowych
Art. 100. NależnośCI dla członków organów opiniodawczo-doradczych
Rozdział 6. Służby ochrony przyrody
Art. 103. Służba parku narodowego
Art. 104. Uprawnienia pracowników służby parku narodowego
Art. 104a. Sprzedaż nieprzydatnych budynków
Art. 104b. Skutek skorzystania z uprawnień przy nabyciu mieszkań
Art. 105. Dyrektor parku krajobrazowego – tryb powołania I zadania
Art. 106. Dyrektor zespołu parków krajobrazowych
Art. 107. Służba parku krajobrazowego
Rozdział 7. Zwalczanie przestępstw I wykroczeń na obszarach chronionych
Art. 108. Funkcjonariusze straży parku
Art. 108a. Kontrola działalnośCI gospodarczej przedsiębiorcy
Art. 109. Przesłanki użycia środków przymusu bezpośredniego przez funkcjonariusza straży parku
Art. 110. Warunki dopuszczenia funkcjonariusza straży parku do pracy z bronią I warunki użycia broni
Art. 110a. Użycie I wykorzystanie środków przymusu bezpośredniego I broni palnej
Rozdział 8. Wykonywanie ochrony przyrody
Art. 111. Krajową strategia ochrony I zrównoważonego użytkowania różnorodnośCI biologicznej
Art. 112. Monitoring przyrodniczy różnorodnośCI biologicznej I krajobrazowej
Art. 113. Centralny rejestr form ochrony przyrody
Art. 114. Dokumentacja dotycząCą zasobów, tworów I składników przyrody
Rozdział 9. Gospodarowanie zasobami I składnikami przyrody
Art. 117. Zasady gospodarowania zasobami I składnikami przyrody
Art. 118. Zgłoszenie prowadzenia działań na obszarach ochrony przyrody
Art. 118a. Decyzja o warunkach prowadzenia działań
Art. 118b. Wyłączenie stosowania niektórych przepisów ustawy
Art. 121. Zasady gospodarowania zasobami przyrody nieożywionej
Art. 122. Obowiązki związane z odkryciem kopalnych szczątków roślin lub zwierząt
Art. 124. Zakaz wypalania roślinnośCI
Rozdział 10. Skutki prawne objęcia ochroną
Art. 126. Skutki prawne objęcia ochroną zwierząt
Art. 127a. Naruszenie przepisów o posiadaniu roślin lub zwierząt objętych ochroną gatunkową
Art. 128a. Odpowiedzialność karna za handel gatunkami podlegającymi ochronie
Art. 130. Wykonanie orzeczenia o przepadku okazów gatunków
Art. 130a. Usuwanie roślinnośCI przez jej wypalanie
Art. 131. Odpowiedzialność karna za naruszenie przepisów ustawy
Art. 132. Stosowanie do orzekania przepisów kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia
Rozdział 12. Zmiany w przepisach obowiązujących
Art. 133. Zmiana ustawy o rybactwie śróDLądowym
Art. 134. Zmiana ustawy o podatkach I opłatach lokalnych
Art. 135. Zmiana ustawy o lasach
Art. 136. Zmiana ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa
Art. 137. Zmiana ustawy - prawo łowieckie
Art. 138. Zmiana ustawy o ochronie zwierząt
Art. 139. Zmiana ustawy o gospodarce nieruchomościami
Art. 140. Zmiana ustawy o opłacie skarbowej
Art. 141. Zmiana ustawy - prawo ochrony środowiska
Art. 142. Zmiana ustawy - prawo wodne
Rozdział 13. Przepisy przejściowe, dostosowujące I końcowe
Art. 143. Obrączki do obrączkowania ptaków użyte przed dniem wejścia w życie ustawy
Art. 145. Status wojewódzkich konserwatorów przyrody powołanych przed dniem wejścia w życie ustawy
Art. 146. Wyłączenie wobec niektórych funkcjonariuszy straży parku wymogu w zakresie wykształcenia
Art. 147. Umundurowanie pracowników służb parków narodowych I służb parków krajobrazowych
Art. 161. Utrata mocy ustawy z dnia 16 października 1991 r. O ochronie przyrody