1. Rezerwat przyrody obejmuje obszary zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym, ekosystemy, ostoje i siedliska przyrodnicze, a także siedliska roślin, siedliska zwierząt i siedliska grzybów oraz twory i składniki przyrody nieożywionej, wyróżniające się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, kulturowymi lub walorami krajobrazowymi.
2. Na obszarach graniczących z rezerwatem przyrody może być wyznaczona otulina.
3. Uznanie za rezerwat przyrody obszarów, o których mowa w ust. 1, następuje w drodze aktu prawa miejscowego w formie zarządzenia regionalnego dyrektora ochrony środowiska, które określa jego nazwę, położenie lub przebieg granicy i otulinę, jeżeli została wyznaczona, cele ochrony oraz rodzaj, typ i podtyp rezerwatu przyrody, a także sprawującego nadzór nad rezerwatem. Regionalny dyrektor ochrony środowiska, w drodze aktu prawa miejscowego w formie zarządzenia, po zasięgnięciu opinii regionalnej rady ochrony przyrody, może zwiększyć obszar rezerwatu przyrody, zmienić cele ochrony, a w razie bezpowrotnej utraty wartości przyrodniczych, dla których rezerwat został powołany - zmniejszyć obszar rezerwatu przyrody albo zlikwidować rezerwat przyrody.
3a. Projekty planów ogólnych gmin, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, planów zagospodarowania przestrzennego województw oraz planów zagospodarowania przestrzennego morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej, w części dotyczącej rezerwatu przyrody i jego otuliny, wymagają uzgodnienia z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska w zakresie ustaleń tych planów, mogących mieć negatywny wpływ na cele ochrony rezerwatu przyrody.
3b. Projekty planów urządzenia lasu, uproszczonych planów urządzenia lasu i zadania z zakresu gospodarki leśnej, o których mowa w art. 19 podmioty sporządzające plany urządzenia lasu ust. 3 i 4 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach, w części dotyczącej otuliny rezerwatu przyrody wymagają uzgodnienia z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska w zakresie ustaleń tych planów lub zadań, mogących mieć negatywny wpływ na ochronę przyrody rezerwatu przyrody.
3c. Uznanie, zmiana granic, zmiana celu ochrony lub likwidacja rezerwatu przyrody położonego na obszarze morskim wymagają uzgodnienia z dyrektorem właściwego urzędu morskiego w zakresie, w jakim wpływają na realizację zadań dyrektora urzędu morskiego.
3d. Uzgodnienia, o którym mowa w ust. 3c, dokonuje się w terminie 30 dni od dnia doręczenia wystąpienia o uzgodnienie. Niezajęcie stanowiska w tym terminie przez dyrektora właściwego urzędu morskiego jest równoznaczne z uzgodnieniem wnioskowanych spraw.
3e. W przypadku gdy obszar, o którym mowa w ust. 1, jest położony na obszarze morskim, właściwość miejscową regionalnego dyrektora ochrony środowiska, w części dotyczącej tego obszaru, ustala się wzdłuż wybrzeża na terenie danego województwa.
4. Regionalny dyrektor ochrony środowiska, w drodze aktu prawa miejscowego w formie zarządzenia, może wprowadzić opłaty za wstęp na obszar rezerwatu przyrody, kierując się potrzebą ochrony przyrody.
5. Regionalny dyrektor ochrony środowiska ustala stawki opłat, o których mowa w ust. 4, przy czym opłata za jednorazowy wstęp do rezerwatu nie może przekraczać kwoty 6 zł waloryzowanej o prognozowany średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, przyjęty w ustawie budżetowej.
6. Opłaty, o których mowa w ust. 4, są przeznaczane na ochronę przyrody.
Struktura Ustawa o ochronie przyrody
Art. 1. Zakres regulacji ustawy
Art. 2. Ustawowe pojęcie ochrony przyrody
Art. 3. Realizacja celów ochrony przyrody
Art. 4. Organy I podmioty obowiązane do dbałośCI o przyrodę I jej ochrony
Art. 4a. Objaśnienie ustawowego pojęcia „wspólnota”
Art. 5. Objaśnienie pojęć ustawowych
Rozdział 2. Formy ochrony przyrody
Art. 6. Formy ochrony przyrody
Art. 7. Utworzenie lub powiększenie obszaru parku narodowego lub rezerwatu przyrody
Art. 8a. Park narodowy jako państwowa osoba prawna
Art. 8b. Zadania parku narodowego
Art. 8c. Dyrektor jako organ parku
Art. 8d. Zadania dyrektora parku
Art. 8e. Zadania I kompetencje dyrektora parku
Art. 8g. Samodzielna gospodarka parku
Art. 9. Nadzór nad parkami narodowymi
Art. 10. Określenie, zmiana granic lub likwidacja parku narodowego
Art. 10a. Zawarcie przez park narodowy umowy dotyczącej rozporządzania nieruchomościami
Art. 10b. Bezprzetargowy tryb zawarcia umowy
Art. 10c. Uprawnienia dyrektora w zakresie przetargu
Art. 10e. Ogłoszenie o przetargu
Art. 10f. Zakończenie przetargu
Art. 10g. Zawiadomienie nabywcy nieruchomośCI
Art. 10h. Rozporządzenie w sprawie przetargu
Art. 11. Otulina parku narodowego
Art. 12. Udostępnianie obszaru parku narodowego
Art. 14. Rozporządzenie w sprawie rezerwatów przyrody
Art. 15. Zakazy obowiązujące w parkach narodowych I rezerwatach przyrody
Art. 17. Zakazy na obszarze parku krajobrazowego
Art. 18. Plany ochrony parków narodowych, rezerwatów przyrody I parków krajobrazowych
Art. 20. Plan ochrony dla parku narodowego, rezerwatu przyrody I parku krajobrazowego
Art. 22. Zadania ochronne dla parku narodowego lub rezerwatu przyrody
Art. 23. Obszar chronionego krajobrazu
Art. 23a. Uchwały sejmiku województwa dotyczące obszaru chronionego krajobrazu
Art. 24. Zakazy na obszarze chronionego krajobrazu
Art. 25. Sieć obszarów natura 2000
Art. 27. Projekt listy obszarów natura 2000
Art. 28. Projekt planu zadań ochronnych dla obszaru natura 2000
Art. 29. Plan ochrony dla obszaru natura 2000
Art. 31. Ocena realizacji celów ochrony obszaru natura 2000
Art. 32. Nadzór nad funkcjonowaniem obszarów natura 2000
Art. 34. Zezwolenie na realizację przedsięwzięć o negatywnym oddziaływaniu na obszar natura 2000
Art. 35. Kompensacja przyrodnicza
Art. 35a. Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach lub uzgodnienie
Art. 36. Działalność gospodarcza, rolna, leśna, łowiecka I rybacka na obszarach natura 2000
Art. 37a. Określenie działań zapobiegawczych lub naprawczych dla obszaru natura 2000
Art. 37c. Odpowiedzialność za działania o negatywnym oddziaływaniu na obszar natura 2000
Art. 37d. Informacja o zakończeniu badań zapobiegawczych lub naprawczych dla obszaru natura 2000
Art. 38. Raporty I notyfikacje I opinie dotyczące obszarów natura 2000
Art. 39. Finansowanie kosztów wdrożenia I funkcjonowania sieci obszarów natura 2000
Art. 41. Stanowiska dokumentacyjne
Art. 43. Zespoły przyrodniczo-krajobrazowe
Art. 44. Uchwała o ustanowieniu formy ochrony przyrody
Art. 45a. Koordynacja funkcjonowania form ochrony przyrody
Art. 47. Ochrona ex situ gatunków zagrożonych wyginięciem
Art. 48. Rozporządzenie w sprawie roślin objętych ochroną gatunkową
Art. 49. Rozporządzenie w sprawie zwierząt objętych ochroną gatunkową
Art. 50. Rozporządzenie w sprawie grzybów objętych ochroną gatunkową
Art. 51. Zakazy dotyczące dziko występujących roślin I grzybów objętych ochroną gatunkową
Art. 52. Zakazy dotyczące dziko występujących zwierząt objętych ochroną gatunkową
Art. 52a. Zasady gospodarki rybackiej
Art. 52b. Wymagania dobrej praktyki w zakresie gospodarki leśnej
Art. 55. Rozporządzenie w sprawie obrączkowania ptaków
Art. 56. Zezwolenia na pozyskiwanie roślin, zwierząt I grzybów w lasach
Art. 56a. Zezwolenie regionalnego dyrektora ochrony środowiska
Art. 57. Programy ochrony zagrożonych wyginięciem gatunków roślin, zwierząt I grzybów
Art. 58. Informacje o przypadkowym schwytaniu lub zabiciu zwierząt objętych ochroną ścisłą
Art. 59. Obowiązek inicjowania I wspierania badań naukowych
Art. 60a. Stwierdzone lub przewidywane zmiany w środowisku
Art. 67. Zezwolenie na utworzenie I prowadzenie ogrodu botanicznego lub zoologicznego
Art. 70. Rozporządzenie w sprawie hodowli I utrzymywania zwierząt w ogrodzie zoologicznym
Art. 71. Zwierzęta hodowane I utrzymywane w ogrodach zoologicznych
Art. 72. Zwierzęta sprowadzane do ogrodów zoologicznych
Art. 73. Zakaz posiadania, sprowadzania I obrotu zwierzętami gatunków niebezpiecznych
Art. 75. Zezwolenie na utworzenie I prowadzenie ośrodka rehabilitacji zwierząt
Art. 76. Warunki leczenia I rehabilitacji zwierząt w ośrodku
Art. 76a. Zezwolenie na utworzenie I prowadzenie azylu dla zwierząt
Art. 76b. Obowiązki podmiotu posiadającego zezwolenie na utworzenie I prowadzenie azylu dla zwierząt
Art. 76c. Zakaz rozmnażania I przesłanki uśmiercania zwierząt przetrzymywanych w azylu dla zwierząt
Rozdział 4. Ochrona terenów zieleni I zadrzewień
Art. 78. Obowiązek rady gminy w zakresie utrzymywania terenów zielonych I zadrzewienia
Art. 80. Rozporządzenie w sprawie zakładania zadrzewień w granicach pasa drogowego
Art. 81. Warunki uznania terenu za park gminny
Art. 83. Usuwanie drzew lub krzewów z terenu nieruchomośCI
Art. 83a. Tryb wydania zezwolenia na usunięcie drzewa lub krzewu
Art. 83b. Wniosek o wydanie zezwolenia na usunięcie drzewa lub krzewu
Art. 83c. CzynnośCI organu w postępowaniu o wydanie zezwolenia na usunięcie drzewa lub krzewu
Art. 83d. Zezwolenie na usunięcie drzewa lub krzewu
Art. 83e. Odszkodowanie dla właściciela nieruchomośCI za usunięcie drzewa lub krzewu
Art. 83f. Wyłączenie stosowania przepisów ustawy
Art. 84. Opłaty za usunięcie drzew lub krzewów z nieruchomośCI
Art. 85. Stawki opłat za usunięcie drzewa lub krzewu
Art. 86. Wyłączenie obowiązku opłaty za usunięcie drzew I krzewów
Art. 87. Uiszczanie opłaty za usunięcie drzew lub krzewów
Art. 87a. Wykonywanie prac w obrębie drzewa lub krzewu
Art. 87b. Stosowanie środków chemicznych w miejscach publicznych
Art. 88. Administracyjna kara pieniężna
Art. 89. Wysokość administracyjnej kary pieniężnej
Rozdział 5. Organy ochrony przyrody
Art. 91. Kompensacja przyrodnicza
Art. 92. Główny konserwator przyrody
Art. 94. Dyrektor parku narodowego I organ wyższego stopnia
Art. 95. Organy opiniodawczo-doradcze w zakresie ochrony przyrody
Art. 96. Państwowa rada ochrony przyrody
Art. 97. Regionalna rada ochrony przyrody
Art. 98. Rada naukowa parku narodowego
Art. 99. Rada parku krajobrazowego lub rada zespołu parków krajobrazowych
Art. 100. NależnośCI dla członków organów opiniodawczo-doradczych
Rozdział 6. Służby ochrony przyrody
Art. 103. Służba parku narodowego
Art. 104. Uprawnienia pracowników służby parku narodowego
Art. 104a. Sprzedaż nieprzydatnych budynków
Art. 104b. Skutek skorzystania z uprawnień przy nabyciu mieszkań
Art. 105. Dyrektor parku krajobrazowego – tryb powołania I zadania
Art. 106. Dyrektor zespołu parków krajobrazowych
Art. 107. Służba parku krajobrazowego
Rozdział 7. Zwalczanie przestępstw I wykroczeń na obszarach chronionych
Art. 108. Funkcjonariusze straży parku
Art. 108a. Kontrola działalnośCI gospodarczej przedsiębiorcy
Art. 109. Przesłanki użycia środków przymusu bezpośredniego przez funkcjonariusza straży parku
Art. 110. Warunki dopuszczenia funkcjonariusza straży parku do pracy z bronią I warunki użycia broni
Art. 110a. Użycie I wykorzystanie środków przymusu bezpośredniego I broni palnej
Rozdział 8. Wykonywanie ochrony przyrody
Art. 111. Krajową strategia ochrony I zrównoważonego użytkowania różnorodnośCI biologicznej
Art. 112. Monitoring przyrodniczy różnorodnośCI biologicznej I krajobrazowej
Art. 113. Centralny rejestr form ochrony przyrody
Art. 114. Dokumentacja dotycząCą zasobów, tworów I składników przyrody
Rozdział 9. Gospodarowanie zasobami I składnikami przyrody
Art. 117. Zasady gospodarowania zasobami I składnikami przyrody
Art. 118. Zgłoszenie prowadzenia działań na obszarach ochrony przyrody
Art. 118a. Decyzja o warunkach prowadzenia działań
Art. 118b. Wyłączenie stosowania niektórych przepisów ustawy
Art. 121. Zasady gospodarowania zasobami przyrody nieożywionej
Art. 122. Obowiązki związane z odkryciem kopalnych szczątków roślin lub zwierząt
Art. 124. Zakaz wypalania roślinnośCI
Rozdział 10. Skutki prawne objęcia ochroną
Art. 126. Skutki prawne objęcia ochroną zwierząt
Art. 127a. Naruszenie przepisów o posiadaniu roślin lub zwierząt objętych ochroną gatunkową
Art. 128a. Odpowiedzialność karna za handel gatunkami podlegającymi ochronie
Art. 130. Wykonanie orzeczenia o przepadku okazów gatunków
Art. 130a. Usuwanie roślinnośCI przez jej wypalanie
Art. 131. Odpowiedzialność karna za naruszenie przepisów ustawy
Art. 132. Stosowanie do orzekania przepisów kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia
Rozdział 12. Zmiany w przepisach obowiązujących
Art. 133. Zmiana ustawy o rybactwie śróDLądowym
Art. 134. Zmiana ustawy o podatkach I opłatach lokalnych
Art. 135. Zmiana ustawy o lasach
Art. 136. Zmiana ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa
Art. 137. Zmiana ustawy - prawo łowieckie
Art. 138. Zmiana ustawy o ochronie zwierząt
Art. 139. Zmiana ustawy o gospodarce nieruchomościami
Art. 140. Zmiana ustawy o opłacie skarbowej
Art. 141. Zmiana ustawy - prawo ochrony środowiska
Art. 142. Zmiana ustawy - prawo wodne
Rozdział 13. Przepisy przejściowe, dostosowujące I końcowe
Art. 143. Obrączki do obrączkowania ptaków użyte przed dniem wejścia w życie ustawy
Art. 145. Status wojewódzkich konserwatorów przyrody powołanych przed dniem wejścia w życie ustawy
Art. 146. Wyłączenie wobec niektórych funkcjonariuszy straży parku wymogu w zakresie wykształcenia
Art. 147. Umundurowanie pracowników służb parków narodowych I służb parków krajobrazowych
Art. 161. Utrata mocy ustawy z dnia 16 października 1991 r. O ochronie przyrody