Karta praw podstawowych unii europejskiej
Art. 52. Zakres I wykładnia praw I zasad

1. Wszelkie ograniczenia w korzystaniu z praw i wolności uznanych w niniejszej Karcie muszą być przewidziane ustawą i szanować istotę tych praw i wolności. Z zastrzeżeniem zasady proporcjonalności, ograniczenia mogą być wprowadzone wyłącznie wtedy, gdy są konieczne i rzeczywiście odpowiadają celom interesu ogólnego uznawanym przez Unię lub potrzebom ochrony praw i wolności innych osób.



2. Prawa uznane w niniejszej Karcie, które są przedmiotem postanowień Traktatów, są wykonywane na warunkach i w granicach w nich określonych.



3. W zakresie, w jakim niniejsza Karta zawiera prawa, które odpowiadają prawom zagwarantowanym w europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, ich znaczenie i zakres są takie same jak praw przyznanych przez tę konwencję. Niniejsze postanowienie nie stanowi przeszkody, aby prawo Unii przyznawało szerszą ochronę.



4. W zakresie, w jakim niniejsza Karta uznaje prawa podstawowe wynikające ze wspólnych tradycji konstytucyjnych Państw Członkowskich, prawa te interpretuje się zgodnie z tymi tradycjami.



5. Postanowienia niniejszej Karty zawierające zasady mogą być wprowadzane w życie przez akty prawodawcze i wykonawcze przyjęte przez instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii oraz przez akty Państw Członkowskich, gdy wykonują one prawo Unii, korzystając ze swoich odpowiednich uprawnień. Można się na nie powoływać w sądzie jedynie w celu wykładni tych aktów i kontroli ich legalności.



6. Ustawodawstwa i praktyki krajowe uwzględnia się w pełni, jak przewiduje to niniejsza Karta.



7. Wyjaśnienia sporządzone w celu wskazania wykładni niniejszej Karty są należycie uwzględniane przez sądy Unii i Państw Członkowskich.

Struktura Karta praw podstawowych unii europejskiej

Tytuł I. Godność

Art. 1. Godność człowieka

Art. 2. Prawo do życia

Art. 3. Prawo człowieka do integralnośCI

Art. 4. Zakaz tortur I nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania

Art. 5. Zakaz niewolnictwa I pracy przymusowej

Tytuł II. WolnośCI

Art. 6. Prawo do wolnośCI I bezpieczeństwa osobistego

Art. 7. Poszanowanie życia prywatnego I rodzinnego

Art. 8. Ochrona danych osobowych

Art. 9. Prawo do zawarcia małżeństwa I prawo do założenia rodziny

Art. 10. Wolność myśLI, sumienia I religii

Art. 11. Wolność wypowiedzi I informacji

Art. 12. Wolność zgromadzania się I stowarzyszania się

Art. 13. Wolność sztuki I nauki

Art. 14. Prawo do nauki

Art. 15. Wolność wyboru zawodu I prawo do podejmowania pracy

Art. 16. Wolność prowadzenia działalnośCI gospodarczej

Art. 17. Prawo własnośCI

Art. 18. Prawo do azylu

Art. 19. Ochrona w przypadku usunięcia z terytorium państwa, wydalenia lub ekstradycji

Tytuł III. Równość

Art. 20. Równość wobec prawa

Art. 21. Niedyskryminacja

Art. 22. Różnorodność kulturowa, religijna I językowa

Art. 23. Równość kobiet I Mężczyzn

Art. 24. Prawa dziecka

Art. 25. Prawa osób w podeszłym wieku

Art. 26. Integracja osób niepełnosprawnych

Tytuł IV. Solidarność

Art. 27. Prawo pracowników do informacji I konsultacji w ramach przedsiębiorstwa

Art. 28. Prawo do rokowań I działań zbiorowych

Art. 29. Prawo dostępu do pośrednictwa pracy

Art. 30. Ochrona w przypadku nieuzasadnionego zwolnienia z pracy

Art. 31. Bezpieczne warunki pracy

Art. 32. Zakaz pracy dzieci I ochrona Młodocianych w pracy

Art. 33. życie rodzinne I zawodowe

Art. 34. Zabezpieczenie społeczne I pomoc społeczna

Art. 35. Ochrona zdrowia

Art. 36. Dostęp do usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym

Art. 37. Ochrona środowiska

Art. 38. Ochrona konsumentów

Tytuł V. Prawa obywatelskie

Art. 39. Prawo głosowania I kandydowania w wyborach do parlamentu europejskiego

Art. 40. Prawo głosowania I kandydowania w wyborach lokalnych

Art. 41. Prawo do dobrej administracji

Art. 42. Prawo dostępu do dokumentów

Art. 43. Europejski rzecznik praw obywatelskich

Art. 44. Prawo petycji

Art. 45. Swoboda przemieszczania się I pobytu

Art. 46. Opieka dyplomatyczna I konsularna

Tytuł VI. Wymiar sprawiedliwośCI

Art. 47. Prawo do skutecznego środka prawnego I dostępu do bezstronnego sądu

Art. 48. Domniemanie niewinnośCI I prawo do obrony

Art. 49. Zasady legalnośCI oraz proporcjonalnośCI kar do czynów zabronionych pod groźbą kary

Art. 50. Zakaz ponownego sądzenia lub karania w postępowaniu karnym za ten sam czyn zabroniony pod groźbą kary

Tytuł VII. Postanowienia ogólne dotyczące wykładni I stosowania karty

Art. 51. Zakres zastosowania

Art. 52. Zakres I wykładnia praw I zasad

Art. 53. Poziom ochrony

Art. 54. Zakaz nadużycia praw