Ustawa o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych I gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa I zakłóceń na rynku naftowym
Art. 5. Zapasy obowiązkowe ropy naftowej lub paliw

1. Producenci i handlowcy są obowiązani do tworzenia i utrzymywania zapasów obowiązkowych ropy naftowej lub paliw.

2. Producenci i handlowcy w zależności od przedmiotu wykonywanej działalności, struktury produkcji lub struktury przywozu tworzą zapasy obowiązkowe:1) ropy naftowej;

2) paliw.3. Producenci i handlowcy tworzą i utrzymują zapasy obowiązkowe ropy naftowej lub paliw, z wyłączeniem gazu płynnego (LPG), w wielkości odpowiadającej iloczynowi:1) 76 dni i średniej dziennej produkcji paliw lub przywozu ropy naftowej lub paliw zrealizowanych przez producenta lub handlowca w poprzednim roku kalendarzowym – do dnia 31 grudnia 2014 r.;

2) 68 dni i średniej dziennej produkcji paliw lub przywozu ropy naftowej lub paliw zrealizowanych przez producenta lub handlowca w poprzednim roku kalendarzowym – od dnia 1 stycznia 2015 r.;

3) 63 dni i średniej dziennej produkcji paliw lub przywozu ropy naftowej lub paliw zrealizowanych przez producenta lub handlowca w poprzednim roku kalendarzowym – od dnia 31 marca 2016 r.;

4) 60 dni i średniej dziennej produkcji paliw lub przywozu ropy naftowej lub paliw zrealizowanych przez producenta lub handlowca w poprzednim roku kalendarzowym – od dnia 1 października 2016 r.;

5) 57 dni i średniej dziennej produkcji paliw lub przywozu ropy naftowej lub paliw zrealizowanych przez producenta lub handlowca w poprzednim roku kalendarzowym – od dnia 31 marca 2017 r.;

6) 53 dni i średniej dziennej produkcji paliw lub przywozu ropy naftowej lub paliw zrealizowanych przez producenta lub handlowca w poprzednim roku kalendarzowym – od dnia 31 grudnia 2017 r.3a. Producenci i handlowcy tworzą i utrzymują zapasy obowiązkowe ropy naftowej lub paliw w zakresie gazu płynnego (LPG) w wielkości odpowiadającej iloczynowi 30 dni i średniej dziennej produkcji gazu płynnego (LPG) lub jego przywozu, zrealizowanych przez producenta lub handlowca w poprzednim roku kalendarzowym.

3b. Producenci i handlowcy tworzą zapasy obowiązkowe ropy naftowej lub paliw, z wyłączeniem gazu płynnego (LPG), obliczając ich ilość na dany rok kalendarzowy na podstawie wielkości produkcji paliw, z wyłączeniem gazu płynnego (LPG), lub przywozu ropy naftowej lub paliw, z wyłączeniem gazu płynnego (LPG), na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w poprzednim roku kalendarzowym, przy czym:1) w przypadku ropy naftowej – minimalną wielkość zapasów obowiązkowych ropy naftowej lub paliw, z wyłączaniem gazu płynnego (LPG), w zakresie ropy naftowej oblicza się według wzoru:







gdzie poszczególne symbole oznaczają:



ZOr – minimalną wielkość zapasów obowiązkowych ropy naftowej lub paliw w zakresie ropy naftowej wyrażoną w jednostkach wagowych,



P – wielkość przywozu ropy naftowej i ilość ropy naftowej wprowadzonej na rynek krajowy z zapasów obowiązkowych w wyniku ich interwencyjnego uwolnienia w poprzednim roku kalendarzowym, wyrażoną w jednostkach wagowych,



G – ilość ropy naftowej wykorzystanej do produkcji paliw w poprzednim roku kalendarzowym, wyrażoną w jednostkach wagowych,



O – pomniejszenia odnoszące się do poprzedniego roku kalendarzowego, o których mowa w ust. 6, wyrażone w jednostkach wagowych,



R – liczbę dni w poprzednim roku kalendarzowym,



H – wielkość zapasów obowiązkowych ropy naftowej lub paliw, z wyłączeniem gazu płynnego (LPG), wyrażoną w liczbie dni średniej dziennej wielkości przywozu ropy naftowej, określonej w ust. 3 dla danego roku kalendarzowego,



W – współczynnik powiększenia zapasów obowiązkowych ropy naftowej lub paliw w zakresie ropy naftowej o rezerwę określoną w art. 3 zapasy interwencyjne ropy naftowej lub paliw ust. 4, wynoszący 1,1;2) ilość ropy naftowej, oznaczonej symbolem „G”, o której mowa w pkt 1, oblicza się według wzoru:



G = P x U



gdzie poszczególne symbole oznaczają:



P – wielkość przywozu ropy naftowej i ilość ropy naftowej wprowadzonej na rynek krajowy z zapasów obowiązkowych w wyniku ich interwencyjnego uwolnienia w poprzednim roku kalendarzowym, wyrażoną w jednostkach wagowych,



U – współczynnik uzysku paliw z ropy naftowej przerobionej przez poszczególnych producentów w poprzednim roku kalendarzowym;3) w przypadku paliw, z wyłączeniem gazu płynnego (LPG) – minimalną wielkość zapasów obowiązkowych ropy naftowej lub paliw w zakresie paliw, z wyłączeniem gazu płynnego (LPG), oblicza się według wzoru:







gdzie poszczególne symbole oznaczają:



ZOp – minimalną wielkość zapasów obowiązkowych ropy naftowej lub paliw w zakresie paliw, z wyłączeniem gazu płynnego (LPG), wyrażoną w jednostkach objętościowych, w temperaturze referencyjnej 15 °C (288 °K),



P – wielkość produkcji i przywozu paliw oraz ilość paliw wprowadzonych na rynek krajowy z zapasów obowiązkowych w wyniku ich interwencyjnego uwolnienia, z wyłączeniem gazu płynnego (LPG), wyrażoną w jednostkach objętościowych, w temperaturze referencyjnej 15 °C (288 °K) w poprzednim roku kalendarzowym,



O – pomniejszenia odnoszące się do poprzedniego roku kalendarzowego, o których mowa w ust. 6, wyrażone w jednostkach objętościowych, w temperaturze referencyjnej 15 °C (288 °K),



R – liczbę dni w poprzednim roku kalendarzowym,



H – wielkość zapasów obowiązkowych ropy naftowej lub paliw, z wyłączeniem gazu płynnego (LPG), wyrażoną w liczbie dni średniej dziennej produkcji lub przywozu paliw, określonej w ust. 3 dla danego roku kalendarzowego,



W – współczynnik powiększenia zapasów obowiązkowych ropy naftowej lub paliw w zakresie paliw, z wyłączeniem gazu płynnego (LPG), o rezerwę określoną w art. 3 zapasy interwencyjne ropy naftowej lub paliw ust. 4, wynoszący 1,1.3c. Producent dokonuje obliczeń wymaganej ilości zapasów obowiązkowych ropy naftowej lub paliw, z wyłączeniem gazu płynnego (LPG), w zakresie ropy naftowej, stosując własne współczynniki uzysku paliw z poprzedniego



roku kalendarzowego.3d. Handlowiec przywożący ropę naftową na rzecz producenta dokonuje obliczeń wymaganej ilości zapasów obowiązkowych ropy naftowej lub paliw, z wyłączeniem gazu płynnego (LPG), w zakresie ropy naftowej, stosując



współczynniki uzysku paliw producenta, na rzecz którego dokonuje przywozu ropy naftowej, z poprzedniego roku kalendarzowego.3e. Producent niezwłocznie przekazuje handlowcom przywożącym ropę naftową na jego rzecz pisemne oświadczenie o poziomie współczynnika uzysku paliw z roku poprzedniego.

3f. Do wielkości produkcji, o której mowa w ust. 3b, wlicza się paliwa przetworzone w drodze mieszania paliw lub komponentów.

3g. Producent przetwarzający paliwa poprzez procesy mieszania tworzy zapasy obowiązkowe ropy naftowej lub paliw w ilościach, dla których podstawę obliczeń stanowi suma wielkości przywozu paliwa lub komponentów oraz wielkości dodatków zużytych w procesie uszlachetniania i mieszania.

3h. Producent wytwarzający paliwa poprzez przerób ropy naftowej, kondensatu gazu ziemnego (NGL), półproduktów rafineryjnych i innych węglowodorów, będący równocześnie handlowcem, tworzy zapasy w postaci:1) ropy naftowej – od ilości przywiezionej ropy naftowej, pomniejszonej o masę frakcji wykorzystanych jako surowiec do produkcji paliw, zgodnie z własnym współczynnikiem uzysku paliw,

2) paliw – od ilości paliw wyprodukowanych z przywiezionej ropy naftowej, kondensatu gazu ziemnego (NGL), półproduktów rafineryjnych i innych węglowodorów przywiezionych oraz od ilości paliw sprowadzonych w ramach przywozu



– w ilościach obliczonych zgodnie z wzorami, o których mowa w ust. 3b.3ha. Producent, obliczając własne współczynniki uzysku paliw, o których mowa w ust. 3c i ust. 3h pkt 1, może uwzględniać ilość wszystkich paliw wytworzonych z przerobionej ropy naftowej, w tym ilość paliw wyprodukowanych przez innych producentów wchodzących wraz z tym producentem w skład jednej grupy kapitałowej, o której mowa w art. 3 objaśnienie pojęć ust. 1 pkt 44 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2023 r. poz. 120 i 295), z niebędących paliwami produktów naftowych wytworzonych przez tego producenta w wyniku przerobu ropy naftowej.

3hb. Ilość paliw, o których mowa w ust. 3ha, wytworzona przez producenta wchodzącego w skład jednej grupy kapitałowej, o której mowa w art. 3 objaśnienie pojęć ust. 1 pkt 44 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, uwzględniana przy obliczaniu współczynników uzysku paliw, jest określana na podstawie oświadczenia producenta, który przeznacza produkty naftowe niebędące paliwami do dalszego ich przetworzenia, przekazanego producentowi, który wytworzył te produkty naftowe. Oświadczenie to zawiera co najmniej: 1) nazwę i adres producenta;

2) numer identyfikacji podatkowej (NIP) oraz numer akcyzowy, jeżeli producent takie posiada;

3) nazwę i adres producenta wytwarzającego paliwa przez przerób ropy naftowej;

4) określenie ilości paliw, z wyłączeniem biokomponentów i dodatków uzyskanych przez producenta z produktów naftowych niebędących paliwami nabytych od producenta wytwarzającego paliwa przez przerób ropy naftowej, wyrażonej w jednostkach wagowych;

5) zobowiązanie producenta do uwzględnienia ilości wyprodukowanych paliw w podstawie obliczeń ilości zapasów obowiązkowych ropy naftowej lub paliw. 3i. Producent paliw, przetwarzający je poprzez procesy mieszania, od których poprzedni krajowy producent lub handlowiec tworzy zapasy obowiązkowe ropy naftowej lub paliw, tworzy zapasy obowiązkowe ropy naftowej lub



paliw, dla których podstawą obliczeń jest różnica między ilością produktu końcowego i tą ilością paliw, od której zapasy ropy naftowej lub paliw tworzy poprzedni producent lub handlowiec.3j. Podstawą obliczenia ilości zapasów obowiązkowych ropy naftowej lub paliw, o których mowa w ust. 3i, jest oświadczenie producenta lub handlowca przekazane producentowi, który przeznacza nabyte paliwa lub ich komponenty do dalszego przetwarzania. Oświadczenie to zawiera w szczególności:1) nazwę i adres producenta lub handlowca;

2) numer identyfikacji podatkowej (NIP) oraz numer akcyzowy, jeżeli producent lub handlowiec takie posiada;

3) określenie ilości odsprzedanej ropy naftowej lub paliw, od której producent lub handlowiec dokonujący odsprzedaży paliw utworzy zapasy obowiązkowe ropy naftowej lub paliw;

4) zobowiązanie do utworzenia zapasów obowiązkowych ropy naftowej lub paliw od ilości paliw lub komponentów odsprzedanych w celu dalszego ich przetwarzania.3k. Producenci i handlowcy tworzą zapasy obowiązkowe ropy naftowej lub paliw w zakresie gazu płynnego (LPG), ustalając ich ilość na dany rok kalendarzowy na podstawie wielkości produkcji gazu płynnego (LPG) lub



jego przywozu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w poprzednim roku kalendarzowym. Minimalną wielkość zapasów obowiązkowych ropy naftowej lub paliw w zakresie gazu płynnego (LPG) oblicza się według wzoru:







gdzie poszczególne symbole oznaczają:



ZOLPG – minimalną wielkość zapasów obowiązkowych ropy naftowej lub paliw w zakresie gazu płynnego (LPG), wyrażoną w jednostkach wagowych,



P – wielkość produkcji i przywozu gazu płynnego (LPG) oraz ilość gazu płynnego (LPG) wprowadzonego na rynek krajowy z zapasów obowiązkowych w wyniku ich interwencyjnego uwolnienia w poprzednim roku kalendarzowym, wyrażoną w jednostkach wagowych,



O – pomniejszenia odnoszące się do poprzedniego roku kalendarzowego, o których mowa w ust. 6, wyrażone w jednostkach wagowych,



R – liczbę dni w poprzednim roku kalendarzowym,



W – współczynnik powiększenia zapasów obowiązkowych ropy naftowej lub paliw w zakresie gazu płynnego (LPG), o rezerwę określoną w art. 3 zapasy interwencyjne ropy naftowej lub paliw ust. 4, wynoszący 1,1.3l. Przy obliczaniu ilości zapasów obowiązkowych ropy naftowej lub paliw uwzględnia się tylko dodatki dodane do paliw lub z nimi zmieszane.

4. (uchylony)

5. (uchylony)

6. Wielkość produkcji paliw lub przywozu ropy naftowej lub paliw stanowiące podstawę obliczenia wymaganej na dany rok kalendarzowy ilości zapasów obowiązkowych ropy naftowej lub paliw oraz obliczenia opłaty zapasowej pomniejsza się odpowiednio o ilości:1) ropy naftowej lub paliw wywiezionych z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

2) paliw przeznaczonych na międzynarodowy bunkier morski,

3) paliw wyprodukowanych z olejów odpadowych,

4) ropy naftowej lub paliw przeznaczonych na odtworzenie zapasów obowiązkowych ropy naftowej lub paliw,

5) paliw przeznaczonych na zużycie własne przez producenta w procesie technologicznym przerobu ropy,

6) paliw wyprodukowanych z ropy naftowej, kondensatu gazu ziemnego (NGL) i innych węglowodorów wydobytych w kraju lub z obszaru morskiego należącego do krajowej strefy ekonomicznej,

7) biokomponentów dodanych do paliw przez producenta w procesie ich produkcji



– pod warunkiem potwierdzenia tych ilości dokumentami określonymi w przepisach wydanych na podstawie ust. 6a.6a. Minister właściwy do spraw energii określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje dokumentów potwierdzających ilości ropy naftowej, paliw lub biokomponentów, o których mowa w ust. 6, uprawniające do pomniejszenia wielkości produkcji paliw lub przywozu ropy naftowej lub paliw, stanowiących podstawę obliczenia wymaganej na dany rok kalendarzowy ilości zapasów obowiązkowych ropy naftowej lub paliw oraz obliczenia opłaty zapasowej, biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia kontroli nad zapasami obowiązkowymi ropy naftowej lub paliw oraz konieczność zapewnienia rzetelności obliczeń dokonywanych przez producentów i handlowców, a także możliwość dokonania kontroli poprawności tych obliczeń.

7. (uchylony)

8. Utworzone i utrzymywane przez producentów i handlowców zapasy obowiązkowe ropy naftowej lub paliw stanowią ich majątek, chyba że z umów, o których mowa w art. 11 zlecenie tworzenia i utrzymywania zapasów obowiązkowych ropy naftowej lub paliw ust. 1 lub w art. 11a roczne informacje Prezesa Agencji ust. 5, wynika, że zapasy te stanowią majątek przyjmującego zlecenie.

9. Ilość utrzymywanych zapasów obowiązkowych ropy naftowej lub paliw dostosowuje się w terminie do dnia 30 czerwca każdego roku kalendarzowego do poziomu wynikającego z obliczeń wykonanych zgodnie z ust. 3b lub 3k, z zastrzeżeniem że w odniesieniu do okresu od dnia 1 stycznia do dnia 30 czerwca każdego roku kalendarzowego dane do obliczeń wymaganej ilości zapasów obowiązkowych ustalane są na podstawie wielkości przywozu lub produkcji w ciągu przedostatniego roku kalendarzowego poprzedzającego dany rok kalendarzowy.

Struktura Ustawa o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych I gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa I zakłóceń na rynku naftowym