Ustawa o usługach płatniczych
Art. 2. Katalog pojęć ustawowych

Użyte w ustawie określenia oznaczają:1) agent – osobę fizyczną, osobę prawną oraz jednostkę organizacyjną niebędącą osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, działającą w imieniu i na rzecz instytucji płatniczej, dostawcy świadczącego wyłącznie usługę dostępu do informacji o rachunku, małej instytucji płatniczej, biura usług płatniczych, instytucji pieniądza elektronicznego albo oddziału zagranicznej instytucji pieniądza elektronicznego wyłącznie w zakresie świadczenia usług płatniczych, a w odniesieniu do pieniądza elektronicznego – w zakresie jego wykupu;



1a) agent rozliczeniowy – dostawcę prowadzącego działalność w zakresie świadczenia usługi płatniczej, o której mowa w art. 3 pojęcie usług płatniczych ust. 1 pkt 5, w tym agenta rozliczeniowego w rozumieniu art. 2 pkt 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/751 z dnia 29 kwietnia 2015 r. w sprawie opłat interchange w odniesieniu do transakcji płatniczych realizowanych w oparciu o kartę (Dz. Urz. UE L 123 z 19.05.2015, str. 1), zwanego dalej „rozporządzeniem (UE) 2015/751”;



1b) akceptant – odbiorcę innego niż konsument, na rzecz którego agent rozliczeniowy świadczy usługę płatniczą;



2) bazowa stopa procentowa - stopę procentową pochodzącą z publicznie dostępnego źródła, która może być zweryfikowana przez obie strony umowy o świadczenie usług płatniczych;



2a) biuro usług płatniczych – osobę fizyczną, osobę prawną oraz jednostkę organizacyjną niebędącą osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, wpisaną do rejestru biur usług płatniczych, prowadzącą działalność w zakresie świadczenia usługi płatniczej, o której mowa w art. 3 pojęcie usług płatniczych ust. 1 pkt 6;



3) bliskie powiązania – bliskie powiązania, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 38 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych oraz zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (Dz. Urz. UE L 176 z 27.06.2013, str. 1, z późn. zm.);



4) data waluty - moment w czasie, od którego lub do którego dostawca nalicza odsetki od środków pieniężnych, którymi obciążono lub uznano rachunek płatniczy;



4a) dostawca przekazujący – dostawcę usług płatniczych, który przekazuje dostawcy przyjmującemu informacje wymagane w celu przeniesienia rachunku płatniczego;



4b) dostawca przyjmujący – dostawcę usług płatniczych, któremu dostawca przekazujący przekazuje informacje wymagane w celu przeniesienia rachunku płatniczego;



4c) dostawca prowadzący rachunek – dostawcę usług płatniczych prowadzącego rachunek płatniczy dla płatnika;



4d) dostawca świadczący usługę inicjowania transakcji płatniczej – dostawcę usług płatniczych prowadzącego działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usługi inicjowania transakcji płatniczej;



4e) dostawca świadczący usługę dostępu do informacji o rachunku – dostawcę usług płatniczych prowadzącego działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usługi dostępu do informacji o rachunku;



4f) dostawca świadczący wyłącznie usługę dostępu do informacji o rachunku – osobę fizyczną, osobę prawną oraz jednostkę organizacyjną niebędącą osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, wpisaną do rejestru, o którym mowa w art. 4 dostawca usług płatniczych ust. 3, prowadzącą działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usługi dostępu do informacji o rachunku, z wyłączeniem pozostałych usług płatniczych;



5) dzień roboczy - dzień roboczy odpowiednio dostawcy płatnika lub dostawcy odbiorcy;



6) goszczące państwo członkowskie – państwo członkowskie inne niż macierzyste państwo członkowskie, w którym dostawca świadczy usługi płatnicze, w tym za pośrednictwem agenta prowadzącego działalność w tym państwie lub przez znajdujący się w tym państwie oddział, lub wydawca pieniądza elektronicznego wydaje pieniądz elektroniczny, w tym przez znajdujący się w tym państwie oddział;



7) grupa:



a) jednostkę dominującą wraz z jednostkami zależnymi oraz:



– jednostką, w której jednostka dominująca lub jej jednostka zależna posiadają udziały albo akcje, lub



– jednostką współzależną,



b) jednostki powiązane w ten sposób, że więcej niż połowa członków organu zarządzającego, nadzorującego lub organów administrujących danej jednostki jednocześnie pełni funkcje kierownicze lub jest członkami organu nadzorującego lub organu administrującego innej jednostki, lub



c) jednostki powiązane w ten sposób, że dana jednostka ma wpływ na kierowanie polityką finansową i operacyjną innej jednostki;8) hybrydowa instytucja pieniądza elektronicznego – instytucję pieniądza elektronicznego wykonującą oprócz wydawania pieniądza elektronicznego, usług płatniczych lub działalności, o której mowa w art. 132j inne usługi świadczone przez instytucję pieniądza elektronicznego ust. 1 pkt 1 i 2 oraz ust. 3, inną działalność gospodarczą;



9) hybrydowa instytucja płatnicza – instytucję płatniczą wykonującą oprócz usług płatniczych, wydawania pieniądza elektronicznego lub działalności, o której mowa w art. 74 usługi świadczone przez krajową instytucję płatniczą ust. 1 pkt 1 i 2 oraz ust. 3, inną działalność gospodarczą;



9a) hybrydowe biuro usług płatniczych – biuro usług płatniczych wykonujące oprócz usługi płatniczej, o której mowa w art. 3 pojęcie usług płatniczych ust. 1 pkt 6, inną działalność gospodarczą;



9aa) hybrydowa mała instytucja płatnicza – małą instytucję płatniczą wykonującą oprócz którejkolwiek z usług płatniczych, o których mowa w art. 3 pojęcie usług płatniczych ust. 1 pkt 1–6, lub działalności, o której mowa w art. 74 usługi świadczone przez krajową instytucję płatniczą ust. 1 pkt 1 i ust. 3, inną działalność gospodarczą;



9b) identyfikator dostawcy – kombinację cyfr pozwalającą na jednoznaczne zidentyfikowanie dostawcy usług płatniczych prowadzącego rachunki płatnicze i uczestniczącego w systemach płatności, o którym mowa w art. 4 dostawca usług płatniczych ust. 2 pkt 4–6, 8 i 9;



9c) incydent – niespodziewane zdarzenie, które ma niekorzystny wpływ na integralność, dostępność, poufność, autentyczność lub ciągłość świadczenia usług płatniczych albo stwarza znaczne prawdopodobieństwo, że taki wpływ będzie mieć, lub serię takich zdarzeń;



9d) indywidualne dane uwierzytelniające – indywidualne dane zapewniane użytkownikowi przez dostawcę usług płatniczych do celów uwierzytelnienia;



10) instrument płatniczy – zindywidualizowane urządzenie lub uzgodniony przez użytkownika i dostawcę zindywidualizowany zbiór procedur, służących do inicjowania zlecenia płatniczego;



10a) instytucja pieniądza elektronicznego – krajową instytucję pieniądza elektronicznego i unijną instytucję pieniądza elektronicznego;



11) instytucja płatnicza - krajową instytucję płatniczą i unijną instytucję płatniczą;



12) jednostka - jednostkę w rozumieniu art. 3 objaśnienie pojęć ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2021 r. poz. 217, 2105 i 2106 oraz z 2022 r. poz. 1488), zwanej dalej "ustawą o rachunkowości";



13) jednostka dominująca – jednostkę dominującą w rozumieniu art. 3 objaśnienie pojęć ust. 1 pkt 37 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości lub osobę fizyczną sprawującą kontrolę nad jednostką zależną w sposób określony w tym przepisie;



14) jednostka współzależna - jednostkę współzależną w rozumieniu art. 3 objaśnienie pojęć ust. 1 pkt 40 ustawy o rachunkowości;



15) jednostka zależna - jednostkę zależną w rozumieniu art. 3 objaśnienie pojęć ust. 1 pkt 39 ustawy o rachunkowości;



15a) karta płatnicza - kartę uprawniającą do wypłaty gotówki lub umożliwiającą złożenie zlecenia płatniczego za pośrednictwem akceptanta lub agenta rozliczeniowego, akceptowaną przez akceptanta w celu otrzymania przez niego należnych mu środków, w tym kartę płatniczą w rozumieniu art. 2 katalog pojęć ustawowych pkt 15 rozporządzenia (UE) 2015/751;



15aa) (uchylony)



15ab) (uchylony)



15b) krajowa instytucja pieniądza elektronicznego – osobę prawną, która uzyskała zezwolenie, o którym mowa w art. 132a zezwolenie na wydawanie pieniądza elektronicznego ust. 1, na prowadzenie działalności w charakterze instytucji pieniądza elektronicznego;



16) krajowa instytucja płatnicza - osobę prawną, która zgodnie z art. 60 zezwolenie na świadczenie usług płatniczych ust. 1 uzyskała zezwolenie na prowadzenie działalności w charakterze instytucji płatniczej;



16a) krajowa transakcja płatnicza – transakcję płatniczą, w przypadku której dostawca płatnika i dostawca odbiorcy prowadzą działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym krajową transakcję płatniczą w rozumieniu art. 2 pkt 9 rozporządzenia (UE) 2015/751;



16b) kredyt w rachunku płatniczym – kredyt w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym w rozumieniu art. 5 katalog pojęć ustawowych pkt 4 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. z 2022 r. poz. 246), zwanej dalej „ustawą o kredycie konsumenckim”, oraz kredyt płatniczy, o którym mowa w art. 74 usługi świadczone przez krajową instytucję płatniczą ust. 3;



17) macierzyste państwo członkowskie – państwo członkowskie, na terenie którego dostawca lub wydawca pieniądza elektronicznego ma swoją siedzibę albo, jeżeli podmiot ten nie posiada siedziby zgodnie z właściwym dla niego prawem państwa członkowskiego, państwo członkowskie, w którym znajduje się jego główne miejsce wykonywania działalności;



17a) numer rozliczeniowy – unikatowy numer identyfikujący dostawcę usług płatniczych prowadzącego rachunki płatnicze i uczestniczącego w systemach płatności;



17b) mała instytucja płatnicza – osobę fizyczną, osobę prawną oraz jednostkę organizacyjną niebędącą osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, wpisaną do rejestru, o którym mowa w art. 4 dostawca usług płatniczych ust. 3, prowadzącą działalność w zakresie którejkolwiek z usług płatniczych, o których mowa w art. 3 pojęcie usług płatniczych ust. 1 pkt 1–6, i nieprowadzącą działalności w zakresie usług płatniczych, o których mowa w art. 3 pojęcie usług płatniczych ust. 1 pkt 7 lub 8;



17c) marka płatnicza – markę płatniczą, o której mowa w art. 2 pkt 30 rozporządzenia nr 2015/751;



18) odbiorca - osobę fizyczną, osobę prawną oraz jednostkę organizacyjną niebędącą osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, będącą odbiorcą środków pieniężnych stanowiących przedmiot transakcji płatniczej;



19) oddział – wyodrębnioną i samodzielną organizacyjnie część działalności gospodarczej, wykonywaną przez przedsiębiorcę poza siedzibą przedsiębiorcy lub głównym miejscem wykonywania działalności, przy czym w przypadku unijnej instytucji płatniczej, unijnej instytucji pieniądza elektronicznego oraz zagranicznej instytucji pieniądza elektronicznego wszystkie jej oddziały znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się za jeden oddział;



19a) opłata interchange – opłatę interchange w rozumieniu art. 2 pkt 10 rozporządzenia (UE) 2015/751;



19aa) opłata akceptanta – opłatę akceptanta w rozumieniu art. 2 pkt 12 rozporządzenia (UE) 2015/751;



19ab) opłata systemowa – opłatę z tytułu transakcji płatniczej wykonywanej przy użyciu karty płatniczej lub instrumentu płatniczego opartego na karcie, o którym mowa w art. 2 pkt 20 rozporządzenia (UE) 2015/751, stanowiącą przychód organizacji kartowej;



19b) organizacja kartowa – podmiot, w tym określony organ lub organizację oraz podmiot, o którym mowa w art. 2 pkt 16 rozporządzenia (UE) 2015/751, określający zasady funkcjonowania systemu kart płatniczych oraz odpowiedzialny za podejmowanie decyzji dotyczących funkcjonowania systemu kart płatniczych;



19c) organizacja płatnicza – organizację kartową oraz podmiot, w tym organ lub organizację, określający zasady funkcjonowania schematu płatniczego oraz odpowiedzialny za podejmowanie decyzji dotyczących funkcjonowania schematu płatniczego;



20) osoba zarządzająca – członka zarządu, a w przypadku podmiotu nieposiadającego zarządu – osobę odpowiedzialną za zarządzanie tym podmiotem, niepodlegającą służbowo innej osobie, przy czym w przypadku hybrydowej instytucji płatniczej lub hybrydowej instytucji pieniądza elektronicznego – odpowiednio właściwego członka zarządu lub osobę odpowiedzialną za zarządzanie działalnością takiej instytucji w zakresie usług płatniczych lub wydawania pieniądza elektronicznego, a w przypadku hybrydowej małej instytucji płatniczej lub hybrydowego biura usług płatniczych – odpowiednio właściwego członka zarządu lub osobę odpowiedzialną za zarządzanie działalnością takiej małej instytucji płatniczej lub takiego biura usług płatniczych w zakresie usług płatniczych;



21) państwo członkowskie - państwo członkowskie Unii Europejskiej albo państwo członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stronę umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym;



21a) pieniądz elektroniczny – wartość pieniężną przechowywaną elektronicznie, w tym magnetycznie, wydawaną, z obowiązkiem jej wykupu, w celu dokonywania transakcji płatniczych, akceptowaną przez podmioty inne niż wyłącznie wydawca pieniądza elektronicznego;



22) płatnik - osobę fizyczną, osobę prawną oraz jednostkę organizacyjną niebędącą osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, składającą zlecenie płatnicze;



22a) podmiot uczestniczący – podmiot, który zawarł z organizacją płatniczą umowę, na podstawie której wydaje instrument płatniczy lub świadczy usługę, o której mowa w art. 3 pojęcie usług płatniczych ust. 1 pkt 5, w ramach schematu płatniczego;



23) pojedyncza transakcja płatnicza - transakcję płatniczą nieobjętą umową ramową;



24) przedsiębiorca – przedsiębiorcę w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2021 r. poz. 162 i 2105 oraz z 2022 r. poz. 24, 974 i 1570);



24a) przetwarzanie transakcji płatniczych – czynności o charakterze technicznym i operacyjnym wykonywane w celu przeprowadzenia transakcji płatniczej, w szczególności obejmujące:



a) inicjację transakcji, w tym uwierzytelnienie instrumentu płatniczego lub użytkownika tego instrumentu,



b) sprawdzenie danych umożliwiających przeprowadzenie transakcji, w tym dostępności środków, możliwości dokonania transakcji przy użyciu instrumentu płatniczego oraz dostępności systemu łączności między dostawcami usług płatniczych,



c) obsługę przesyłanych komunikatów w celu transferu środków pieniężnych;24b) reklamacja – wystąpienie skierowane do dostawcy usług płatniczych przez użytkownika lub posiadacza pieniądza elektronicznego, w którym użytkownik lub posiadacz pieniądza elektronicznego zgłasza zastrzeżenia dotyczące usług świadczonych przez dostawcę usług płatniczych;



25) rachunek płatniczy - rachunek prowadzony dla jednego lub większej liczby użytkowników służący do wykonywania transakcji płatniczych, przy czym przez rachunek płatniczy rozumie się także rachunek bankowy oraz rachunek członka spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej, jeżeli rachunki te służą do wykonywania transakcji płatniczych;



25a) rachunek zwrotu – nieoprocentowany rachunek techniczny dostawcy prowadzony w celu wykonania obowiązku, o którym mowa w art. 143 wykonanie zlecenia płatniczego ust. 2 zdanie drugie, na który jest dokonywany zwrot kwoty transakcji płatniczej wykonanej z użyciem nieprawidłowego unikatowego identyfikatora;



26) referencyjny kurs walutowy - kurs walutowy udostępniany przez dostawcę usług płatniczych lub pochodzący z publicznie dostępnego źródła;



26a) schemat płatniczy – zbiór zasad przeprowadzania transakcji płatniczych, wydawania instrumentów płatniczych, akceptowania instrumentów płatniczych i przetwarzania transakcji płatniczych wykonywanych przy użyciu instrumentów płatniczych oraz system kart płatniczych;



26aa) silne uwierzytelnianie użytkownika – uwierzytelnianie zapewniające ochronę poufności danych w oparciu o zastosowanie co najmniej dwóch elementów należących do kategorii:



a) wiedza o czymś, o czym wie wyłącznie użytkownik,



b) posiadanie czegoś, co posiada wyłącznie użytkownik,



c) cechy charakterystyczne użytkownika



– będących integralną częścią tego uwierzytelniania oraz niezależnych w taki sposób, że naruszenie jednego z tych elementów nie osłabia wiarygodności pozostałych; 26b) system kart płatniczych – system kart płatniczych w rozumieniu art. 2 pkt 16 rozporządzenia (UE) 2015/751;



26c) szczególnie chronione dane dotyczące płatności – dane, w tym indywidualne dane uwierzytelniające, które mogą być wykorzystywane do dokonywania oszustw, z wyłączeniem imienia i nazwiska lub nazwy właściciela rachunku i numeru rachunku – w przypadku działalności prowadzonej przez dostawców świadczących usługę inicjowania transakcji płatniczej i dostawców świadczących usługę dostępu do informacji o rachunku;



27) system płatności – system transferu środków pieniężnych oparty na formalnych i znormalizowanych regułach oraz wspólnych zasadach dotyczących przetwarzania, rozliczeń lub rozrachunku transakcji płatniczych, w szczególności system płatności w rozumieniu art. 1 objaśnienie pojęć ustawowych pkt 1 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami (Dz. U. z 2022 r. poz. 1581), zwanej dalej "ustawą o ostateczności rozrachunku";



27a) średnia wartość pieniądza elektronicznego pozostającego w obiegu – ustalaną na pierwszy dzień kalendarzowy każdego miesiąca średnią arytmetyczną sum zobowiązań finansowych z tytułu wydanego pieniądza elektronicznego obliczonych na koniec każdego dnia kalendarzowego w okresie poprzednich 6 miesięcy kalendarzowych;



27b) środki finansowe – środki pieniężne oraz środki niepieniężne o wiarygodnie określonej wartości i stopniu płynności umożliwiającym niezwłoczne pokrycie ryzyka lub straty środkami pieniężnymi uzyskanymi z tych środków niepieniężnych;



28) środki porozumiewania się na odległość - środki, które mogą być wykorzystane do zawarcia umowy o usługę płatniczą, które nie wymagają jednoczesnej obecności dostawcy i użytkownika;



29) transakcja płatnicza - zainicjowaną przez płatnika lub odbiorcę wpłatę, transfer lub wypłatę środków pieniężnych;



29a) treści cyfrowe – towary lub usługi wytwarzane i dostarczane lub świadczone w formie cyfrowej, które mogą zostać użyte lub z których można skorzystać wyłącznie za pomocą urządzenia technicznego, z wyłączeniem użycia i konsumpcji fizycznych towarów lub usług;



30) trwały nośnik informacji - nośnik umożliwiający użytkownikowi przechowywanie adresowanych do niego informacji w sposób umożliwiający dostęp do nich przez okres odpowiedni do celów sporządzenia tych informacji i pozwalający na odtworzenie przechowywanych informacji w niezmienionej postaci;



31) umowa ramowa - umowę o usługę płatniczą regulującą wykonywanie indywidualnych transakcji płatniczych, która może zawierać postanowienia w zakresie prowadzenia rachunku płatniczego;



31a) unijna instytucja pieniądza elektronicznego – osobę prawną, której właściwe organy nadzorcze wydały zezwolenie na wydawanie pieniądza elektronicznego;



32) unijna instytucja płatnicza - osobę prawną, której właściwe organy nadzorcze wydały zezwolenie na świadczenie usług płatniczych;



33) unikatowy identyfikator - kombinację liter, liczb lub symboli określoną przez dostawcę dla użytkownika, która jest dostarczana przez jednego użytkownika w celu jednoznacznego zidentyfikowania drugiego biorącego udział w danej transakcji płatniczej użytkownika lub jego rachunku płatniczego;



33a) usługi powiązane z rachunkiem płatniczym – usługi świadczone w ramach otwarcia, prowadzenia i zamknięcia rachunku płatniczego, w tym usługi płatnicze, które wiążą się z korzystaniem z rachunku płatniczego, transakcje, o których mowa w art. 6 wyłączenie stosowania przepisów ustawy pkt 7, kredyt w rachunku płatniczym oraz przekroczenie salda na rachunku;



33b) uwierzytelnianie – procedurę umożliwiającą dostawcy usług płatniczych weryfikację tożsamości użytkownika lub ważności stosowania konkretnego instrumentu płatniczego, łącznie ze stosowaniem indywidualnych danych uwierzytelniających;



34) użytkownik - osobę fizyczną, osobę prawną oraz jednostkę organizacyjną niebędącą osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, korzystającą z usług płatniczych w charakterze płatnika lub odbiorcy;



35) właściwe organy nadzorcze – władze innych niż Rzeczpospolita Polska państw członkowskich uprawnione na mocy obowiązujących w tych państwach przepisów do wydawania zezwolenia na wykonywanie usług płatniczych przez unijne instytucje płatnicze lub na wydawanie pieniądza elektronicznego przez unijne instytucje pieniądza elektronicznego;



35a) wydawca instrumentu płatniczego – podmiot świadczący usługę płatniczą, o której mowa w art. 3 pojęcie usług płatniczych ust. 1 pkt 4, w tym wydawcę w rozumieniu art. 2 pkt 2 rozporządzenia (UE) 2015/751;



35b) zagraniczna instytucja pieniądza elektronicznego – podmiot z siedzibą w państwie niebędącym państwem członkowskim, inny niż bank zagraniczny, uprawniony zgodnie z prawem państwa siedziby do wydawania pieniądza elektronicznego;



35c) wydawca karty płatniczej – dostawcę wydającego kartę płatniczą do dyspozycji płatnika;



35d) wydawanie instrumentów płatniczych – usługę płatniczą świadczoną przez wydawcę instrumentów płatniczych, polegającą na dostarczeniu płatnikowi instrumentu płatniczego służącego do składania zleceń płatniczych w celu wykonania transakcji płatniczej;



36) zlecenie płatnicze - oświadczenie płatnika lub odbiorcy skierowane do jego dostawcy zawierające polecenie wykonania transakcji płatniczej;



37) znaczny pakiet akcji lub udziałów - akcje lub udziały w ilości:



a) oznaczającej posiadanie przez jednostkę bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 10% kapitału innej jednostki,



b) uprawniającej jednostkę do wykonywania praw z co najmniej 10% głosów w organie stanowiącym innej jednostki lub



c) dającej inne prawa do kapitału jednostki w sposób umożliwiający wywieranie wpływu na kierowanie jej polityką finansową i operacyjną.

Struktura Ustawa o usługach płatniczych