Ustawa reguluje:1) ewidencjonowanie, gromadzenie, przechowywanie, opracowywanie, zabezpieczenie, udostępnianie i publikowanie dokumentów organów bezpieczeństwa państwa, wytworzonych oraz gromadzonych od dnia 22 lipca 1944 r. do dnia 31 lipca 1990 r., a także organów bezpieczeństwa Trzeciej Rzeszy Niemieckiej i Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, dotyczących:
a) popełnionych na osobach narodowości polskiej lub obywatelach polskich innych narodowości w okresie od dnia 8 listopada 1917 r. do dnia 31 lipca 1990 r.:
– zbrodni nazistowskich,
– zbrodni komunistycznych,
– zbrodni ukraińskich nacjonalistów i członków ukraińskich formacji kolaborujących z Trzecią Rzeszą Niemiecką,
– innych przestępstw stanowiących zbrodnie przeciwko pokojowi, ludzkości lub zbrodnie wojenne,
b) innych represji z motywów politycznych, jakich dopuścili się funkcjonariusze polskich organów ścigania lub wymiaru sprawiedliwości albo osoby działające na ich zlecenie, a ujawnionych w treści orzeczeń zapadłych na podstawie ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (Dz. U. z 2021 r. poz. 1693),
c) działalności organów bezpieczeństwa państwa, o których mowa w art. 5 ustawowe pojęcie organów bezpieczeństwa państwa;1a) opracowywanie, publikowanie i udostępnianie inwentarza archiwalnego Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu;
1b) ewidencjonowanie, gromadzenie, przechowywanie, opracowywanie, zabezpieczanie, udostępnianie i publikowanie akt pracowników służby zagranicznej, wytworzonych lub gromadzonych w okresie do dnia 31 grudnia 1990 r., oraz dokumentów osobowych, które zostały wytworzone w okresie do dnia 31 grudnia 1990 r., przekazanych do archiwum Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu przez ministra właściwego do spraw zagranicznych;
1c) ewidencjonowanie, gromadzenie, przechowywanie, opracowywanie, zabezpieczanie, udostępnianie i publikowanie dokumentów innych niż określone w pkt 1–1b, jeżeli ustawa tak stanowi;
2) tryb postępowania w zakresie ścigania przestępstw określonych w pkt 1 lit. a;
2a) ochronę dobrego imienia Rzeczypospolitej Polskiej i Narodu Polskiego;
2b) przygotowywanie i publikowanie katalogów prowadzonych przez Biuro Lustracyjne;
2c) prowadzenie rejestrów oświadczeń lustracyjnych, analizę oświadczeń lustracyjnych oraz przygotowywanie postępowań lustracyjnych;
3) ochronę danych osobowych osób, których dotyczą dokumenty zgromadzone w archiwum Instytutu Pamięci;
4) prowadzenie działań w zakresie edukacji publicznej;
5) poszukiwanie miejsc spoczynku osób poległych w walkach o niepodległość i zjednoczenie Państwa Polskiego, a zwłaszcza tych, które straciły życie wskutek walki z narzuconym systemem totalitarnym lub wskutek represji totalitarnych lub czystek etnicznych w okresie od dnia 8 listopada 1917 r. do dnia 31 lipca 1990 r.;
6) prowadzenie działalności związanej z upamiętnianiem historycznych wydarzeń, miejsc oraz postaci w dziejach walk i męczeństwa Narodu Polskiego, zarówno w kraju, jak i za granicą, a także miejsc walk i męczeństwa innych narodów na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w okresie od dnia 8 listopada 1917 r. do dnia 31 lipca 1990 r.
( Art. 1 zakres regulacji ustawy pkt 1 lit. a tiret trzecie - w części obejmującej wyrazy „ukraińskich nacjonalistów i” - został uznany za niezgodny z Konstytucją RP wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 stycznia 2019 r. (sygn. akt K 1/18) i z dniem 23 stycznia 2019 r. utracił moc w tym zakresie (Dz. U. z 2019 r. poz. 131)
Struktura Ustawa o instytucie pamięCI narodowej - komisji ścigania zbrodni przeciwko narodowi polskiemu
Art. 1. Zakres regulacji ustawy
Art. 2. Ustawowe pojęcie zbrodni komunistycznych
Art. 3. Ustawowe pojęcie zbrodni przeciwko ludzkośCI
Art. 4. Terminy przedawnienia zbrodni wojennych, przeciwko ludzkośCI I komunistycznych
Art. 5. Ustawowe pojęcie organów bezpieczeństwa państwa
Art. 7. Ustawowe pojęcie dokumentów
Art. 9. UrząD prezesa instytutu pamięCI
Art. 10. Powoływanie I odwoływanie prezesa instytutu pamięCI
Art. 10a. Konkurs na stanowisko prezesa instytutu pamięCI
Art. 11. Wymogi wobec kandydata na stanowisko prezesa instytutu pamięCI
Art. 12. ślubowanie prezesa instytutu pamięCI
Art. 13. Wygaśnięcie kadencji I wniosek o odwołanie prezesa instytutu pamięCI
Art. 14. Immunitet prezesa instytutu pamięCI
Art. 14a. Przerwanie biegu przedawnienia w postępowaniu karnym czynu objętego immunitetem
Art. 14d. Wymóg uzyskania zgody na zatrzymanie lub aresztowanie prezesa instytutu pamięCI
Art. 14f. Odpowiedzialność prezesa instytutu pamięCI za wykroczenia
Art. 14g. Odesłanie do postanowień regulaminu sejmu
Art. 15. Kolegium instytutu pamięCI
Art. 16. Zastępcy prezesa instytutu
Art. 17. Oddziały instytutu pamięCI
Art. 18. Komórki organizacyjne instytutu pamięCI
Art. 19. Prokuratorzy, dyrektorzy I naczelnicy instytutu pamięCI
Art. 20. Obowiązek zachowania tajemnicy przez pracowników instytutu pamięCI
Art. 23. Zadania rady instytutu pamięCI
Art. 24. Informacja roczna o działalnośCI instytutu pamięCI I muzeum
Art. 24a. Sprawozdanie roczne z działalnośCI instytutu pamięCI
Rozdział 3. Gromadzenie dokumentów przez instytut pamięCI
Art. 26. Przekazanie do archiwum instytutu pamięCI dokumentów postępowań sądowych
Art. 26b. Inne dokumenty przekazywane do archiwum instytutu pamięCI narodowej
Art. 28. Obowiązek wydania lub udostępnienia dokumentów posiadanych bez tytułu prawnego
Art. 28a. Publikacja inwentarza archiwalnego
Art. 29. Działalność archiwalna instytutu pamięCI
Rozdział 4. Udostępnianie dokumentów przez instytut pamięCI
Art. 30. Wniosek o udostępnienie dokumentów z zasobów instytutu pamięCI
Art. 31. Decyzja w sprawie udostępnienia dokumentów przez instytut pamięCI
Art. 32. Odwołanie I skarga od decyzji w sprawie udostępnienia dokumentów przez instytut pamięCI
Art. 33. Zasady wglądu do dokumentów instytutu pamięCI I uzyskania ich kopii
Art. 34. Wydanie kopii dokumentów z zasobu archiwalnego instytutu pamięCI
Art. 35. Udostępnianie danych identyfikujących tożsamość osób
Art. 35a. Wnioski w sprawie udostępniania danych identyfikujących tożsamość osób
Art. 35b. Prawo uzupełnienia zbioru dokumentów
Art. 36. Udostępnianie dokumentów zgromadzonych przez instytut pamięCI
Art. 37. Udostępnianie danych osobowych I zastrzeżenie udostępniania niektórych informacji
Art. 38. Upoważnienie do wglądu do danych w dokumentach gromadzonych przez instytut pamięCI
Art. 40. Obowiązek zawiadomienia szefa agencji bezpieczeństwa wewnętrznego
Art. 42. Informacja o nieprawdziwych danych osobowych w dokumentach
Art. 43. Postępowanie w sprawach uregulowanych w ustawie
Rozdział 5. Funkcje śledcze instytutu pamięCI
Art. 45. Funkcje śledcze instytutu pamięCI
Art. 45a. śledztwa wszczynane przez prokuratora oddziałowej komisji
Art. 45b. Uprawnienia prokuratora głównej komisji lub prokuratura oddziałowej komisji
Art. 46. Ujawnianie danych osobowych sprawców zbrodni
Art. 47. Dyrektor głównej komisji I prokuratorzy bezpośrednio przełożonymi
Art. 48. Postanowienie o wszczęciu albo odmowie wszczęcia śledztwa
Art. 50. Jednostki organizacyjne prokuratury w rozumieniu umów MIędzynarodowych o pomocy prawnej
Rozdział 6. Funkcje badawcze I edukacyjne instytutu pamięCI
Art. 52. Obowiązek udzielania pomocy w realizacji zadań instytutu pamięCI
Rozdział 5a. Funkcje lustracyjne instytutu pamięCI
Art. 52a. Zadania biura lustracyjnego
Art. 52aa. Zadania oddziałowego biura lustracyjnego
Art. 52b. Zakres danych w katalogach instytutu pamięCI
Art. 52d. Oświadczenie lustracyjne I wgląD do kopii dokumentów
Art. 52e. Analiza oświadczeń lustracyjnych
Art. 52g. Uprawnienia dyrektora biura lustracyjnego w stosunku do prokuratorów
Art. 53. Zadania instytutu pamięCI
Art. 53a. Funkcje edukacyjne instytutu pamięCI
Art. 53b. Prace poszukiwawcze instytutu pamięCI
Art. 53c. Warunki prowadzenia prac poszukiwawczych
Art. 53d. Obowiązki informacyjne instytutu pamięCI w zakresie prac poszukiwawczych
Art. 53e. Pochówek zwłok, szczątków lub prochów osób
Art. 53f. Baza materiału genetycznego
Art. 53g. Rozporządzenie w sprawie pobierania materiału genetycznego
Art. 53h. Aktualizacja informacji w bazie materiału genetycznego
Rozdział 6b.Wykonywanie zadań z zakresu upamiętniania walk I Męczeństwa
Art. 53j. Zadania instytutu pamięCI w zakresie upamiętniania walk I Męczeństwa
Art. 53k. Wykonywanie przez instytut pamięCI zadań w zakresie upamiętniania walk I Męczeństwa
Art. 53m. Komitety ochrony pamięCI walk I Męczeństwa
Rozdział 6c. Ochrona dobrego imienia rzeczypospolitej polskiej I narodu polskiego
Art. 53o. Ochrona dobrego imienia rzeczypospolitej polskiej I narodu polskiego
Art. 53p. Powództwo o ochronę dobrego imienia rzeczypospolitej polskiej lub narodu polskiego
Rozdział 6d. Muzeum żołnierzy wyklętych I więźniów politycznych prl
Art. 53r. Status prawny I przedmiot działania muzeum żołnierzy wyklętych I więźniów politycznych prl
Art. 53s. Statut muzeum żołnierzy wyklętych I więźniów politycznych prl
Art. 53t. Powoływanie I odwoływanie dyrektora muzeum żołnierzy wyklętych I więźniów politycznych prl
Art. 53u. Zasady postępowania z muzealiami w razie likwidacji muzeum
Rozdział 8. Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe I końcowe
Art. 56. Zmiana ustawy o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe
Art. 57. Zmiana ustawy o pracownikach urzęDów państwowych
Art. 58. Zmiana ustawy o narodowym zasobie archiwalnym I archiwach
Art. 59. Zmiana ustawy o prokuraturze
Art. 60. Zmiana ustawy - prawo budżetowe