§ 1. Spółdzielnia może rozwiązać stosunek członkostwa tylko przez wykluczenie albo wykreślenie członka.
§ 2. Wykluczenie członka ze spółdzielni może nastąpić w wypadku, gdy z jego winy umyślnej lub z powodu rażącego niedbalstwa dalsze pozostawanie w spółdzielni nie da się pogodzić z postanowieniami statutu spółdzielni lub dobrymi obyczajami. Statut określa przyczyny wykluczenia.
§ 3. Członek niewykonujący obowiązków statutowych z przyczyn przez niego niezawinionych może być wykreślony z rejestru członków spółdzielni. Statut określa przyczyny wykreślenia.
§ 4. Wykluczenia albo wykreślenia może dokonać, stosownie do postanowień statutu, rada nadzorcza albo walne zgromadzenie spółdzielni. Organ, do którego kompetencji należy podejmowanie uchwał w sprawie wykluczenia albo wykreślenia, ma obowiązek wysłuchać wyjaśnień zainteresowanego członka spółdzielni.
§ 5. Organ, który podjął uchwałę w sprawie wykreślenia albo wykluczenia, ma obowiązek zawiadomić członka na piśmie wraz z uzasadnieniem o wykreśleniu albo wykluczeniu ze spółdzielni w terminie dwóch tygodni od dnia podjęcia uchwały. Uzasadnienie powinno w szczególności przedstawiać motywy, którymi kierował się organ spółdzielni uznając, że zachowanie członka wyczerpuje przesłanki wykluczenia albo wykreślenia określone w statucie. Zawiadomienie zwrócone z powodu niezgłoszenia przez członka zmiany podanego przez niego adresu ma moc prawną doręczenia.
§ 6. Jeżeli organem właściwym w sprawie wykluczenia albo wykreślenia członka ze spółdzielni jest, zgodnie z postanowieniami statutu, rada nadzorcza, członek spółdzielni ma prawo:1) odwołać się od uchwały o wykluczeniu albo wykreśleniu do walnego zgromadzenia, w terminie określonym w statucie, albo
2) zaskarżyć uchwałę rady nadzorczej do sądu w terminie sześciu tygodni od dnia doręczenia członkowi uchwały z uzasadnieniem; przepisy art. 42 obowiązywanie uchwał walnego zgromadzenia stosuje się odpowiednio.
§ 6a. W przypadku doręczenia członkowi uchwały o wykluczeniu albo wykreśleniu wraz z uzasadnieniem z wykorzystaniem usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego do ustalenia dnia doręczenia stosuje się przepis art. 42 chwila doręczenia korespondencji przy wykorzystaniu publicznej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego ustawy z dnia 18 listopada 2020 r. o doręczeniach elektronicznych.
§ 7. W wypadku bezskutecznego upływu terminu do rozpatrzenia odwołania przez walne zgromadzenie, termin do zaskarżenia do sądu uchwały rady nadzorczej, o którym mowa w § 6 pkt 2, biegnie od dnia, w którym odwołanie powinno być najpóźniej rozpatrzone.
§ 8. W wypadku wniesienia do walnego zgromadzenia odwołania od uchwały rady nadzorczej w sprawie wykluczenia albo wykreślenia członek spółdzielni ma prawo być obecny przy rozpatrywaniu odwołania i popierać je. Do wniesienia odwołania i jego rozpatrzenia stosuje się postanowienia statutu o postępowaniu wewnątrzspółdzielczym.
§ 9. Jeżeli statut nie przewiduje postępowania wewnątrzspółdzielczego, termin do wniesienia odwołania, o którym mowa w § 6 pkt 1, wynosi miesiąc od dnia doręczenia zawiadomienia o wykluczeniu albo wykreśleniu wraz z uzasadnieniem. Odwołanie powinno być rozpatrzone na najbliższym walnym zgromadzeniu, nie później jednak niż w ciągu dwunastu miesięcy od dnia wniesienia odwołania. Odwołujący się członek spółdzielni powinien być zawiadomiony o terminie walnego zgromadzenia co najmniej trzy tygodnie przed tym terminem.
§ 10. Wykluczenie albo wykreślenie staje się skuteczne z chwilą:1) bezskutecznego upływu terminu do zaskarżenia do sądu uchwały rady nadzorczej, chyba że członek przed upływem tego terminu wniósł odwołanie od uchwały rady do walnego zgromadzenia;
2) bezskutecznego upływu terminu do wniesienia do walnego zgromadzenia odwołania od uchwały rady nadzorczej, jeżeli termin ten jest dłuższy od terminu do zaskarżenia do sądu uchwały rady;
3) bezskutecznego upływu terminu do zaskarżenia do sądu uchwały walnego zgromadzenia;
4) prawomocnego oddalenia przez sąd powództwa o uchylenie uchwały rady nadzorczej albo walnego zgromadzenia.
Struktura Prawo spółdzielcze
Dział I. Spółdzielnia I jej statut
Dział II. Tryb zakładania I rejestrowania spółdzielni
Dział III. Członkowie, ich prawa I obowiązki
Dział VII. Gospodarka spółdzielni
Dział IX. łączenie się spółdzielni
Dział XII. Likwidacja spółdzielni
Dział XIII. Upadłość spółdzielni
Dział I. Spółdzielnie produkcji rolnej
Dział II. Spółdzielnie kółek rolniczych (usług rolniczych)
Część II. Związki spółdzielcze I krajowa rada spółdzielcza
Art. 241. Rejestr związków rewizyjnych - zasady prowadzenia
Art. 242. Przesłanki likwidacji związku rewizyjnego
Art. 243. Związki gospodarcze - tryb I cel zakładania
Art. 257. Odpowiednie stosowanie przepisów ustawy do związków spółdzielczych
Tytuł II. Krajowy samorząD spółdzielczy
Art. 258. Kongres spółdzielczośCI jako najwyższy organ samorządu spółdzielczego
Art. 258a. Zadania kongresu spółdzielczośCI
Art. 259. Krajowa rada spółdzielcza jako naczelny organ samorządu spółdzielczego
Art. 259a. Krajowa rada spółdzielcza - funkcjonowanie
Art. 266. Krajowa rada spółdzielcza I jej wydatki
Art. 267b. Nie zgłoszenie upadłośCI - odpowiedzialność
Art. 267c. Naruszanie przepisów ustawy - odpowiedzialność
Art. 267d. Ogłaszanie nieprawdziwych danych - odpowiedzialność
Część III. Zmiany w przepisach obowiązujących oraz przepisy przejściowe I końcowe
Rozdział 1. Zmiany w przepisach obowiązujących
Art. 268. Zmiana ustawy - kodeks cywilny
Art. 269. Zmiana ustawy - kodeks postępowania cywilnego
Art. 270. Zmiana ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji
Rozdział 2. Przepisy przejściowe I końcowe
Art. 280. Utrata mocy ustawy z dnia 17 lutego 1961 r. O spółdzielniach I ich związkach