Konwencja o ochronie praw człowieka I podstawowych wolnośCI sporządzona w rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmieniona następnie protokołami nr 3, 5 I 8 oraz uzupełniona protokołem nr 2
Art. 6. Prawo do rzetelnego procesu sądowego

1. (Każdy ma prawo do sprawiedliwego i publicznego rozpatrzenia jego sprawy w rozsądnym terminie przez niezawisły i bezstronny sąd ustanowiony ustawą przy rozstrzyganiu o jego prawach i obowiązkach o charakterze cywilnym albo o zasadności każdego oskarżenia w wytoczonej przeciwko niemu sprawie karnej. Postępowanie przed sądem jest jawne, jednak prasa i publiczność mogą być wyłączone z całości lub części rozprawy sądowej ze względów obyczajowych, z uwagi na porządek publiczny lub bezpieczeństwo państwowe w społeczeństwie demokratycznym, gdy wymaga tego dobro małoletnich lub gdy służy to ochronie życia prywatnego stron albo też w okolicznościach szczególnych, w granicach uznanych przez sąd za bezwzględnie konieczne, kiedy jawność mogłaby przynieść szkodę interesom wymiaru sprawiedliwości.



((Art. 6 prawo do rzetelnego procesu sądowego ust. 1 zdanie pierwsze, w zakresie, w jakim:1) pojęciem „praw i obowiązków o charakterze cywilnym” obejmuje podmiotowe prawo sędziego do zajmowania funkcji administracyjnej w strukturze sądownictwa powszechnego w polskim systemie prawnym



2) przy ocenie spełnienia warunku „sądu ustanowionego ustawą”:



a) dopuszcza pomijanie przez Europejski Trybunał Praw Człowieka lub sądy krajowe przepisów Konstytucji, ustaw oraz wyroków polskiego Trybunału Konstytucyjnego,



b) umożliwia samodzielne kreowanie norm dotyczących procedury nominacyjnej sędziów sądów krajowych przez Europejski Trybunał Praw Człowieka lub sądy krajowe w procesie wykładni Konwencji



c) upoważnia Europejski Trybunał Praw Człowieka lub sądy krajowe do dokonywania oceny zgodności z Konstytucją i Konwencją ustaw dotyczących ustroju sądownictwa, właściwości sądów oraz ustawy określającej ustrój, zakres działania, tryb pracy i sposób wyboru członków Krajowej Rady Sądownictwa



– zostało uznane za niezgodne z Konstytucją RP wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 marca 2022 r. (sygn. akt K 7/21 i z dniem 21 marca 2022 r. utracił moc w tym zakresie (Dz. U. z 2022 r. poz. 480)2. Każdego oskarżonego o popełnienie czynu zagrożonego karą uważa się za niewinnego do czasu udowodnienia mu winy zgodnie z ustawą.



3. Każdy oskarżony o popełnienie czynu zagrożonego karą ma co najmniej prawo do:



a) niezwłocznego otrzymania szczegółowej informacji w języku dla niego zrozumiałym o istocie i przyczynie skierowanego przeciwko niemu oskarżenia;



b) posiadania odpowiedniego czasu i możliwości do przygotowania obrony;



c) bronienia się osobiście lub przez ustanowionego przez siebie obrońcę, a jeśli nie ma wystarczających środków na pokrycie kosztów obrony - do bezpłatnego korzystania z pomocy obrońcy wyznaczonego z urzędu, gdy wymaga tego dobro wymiaru sprawiedliwości;



d) przesłuchania lub spowodowania przesłuchania świadków oskarżenia oraz żądania obecności i przesłuchania świadków obrony na takich samych warunkach jak świadków oskarżenia;



e) korzystania z bezpłatnej pomocy tłumacza, jeżeli nie rozumie lub nie mówi językiem używanym w sądzie.

Struktura Konwencja o ochronie praw człowieka I podstawowych wolnośCI sporządzona w rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmieniona następnie protokołami nr 3, 5 I 8 oraz uzupełniona protokołem nr 2